Blog
Ieder beetje minder zitten helpt!
"Als je nu dagelijks 30 minuten minder zit en in plaats daarvan loopt, heb je 20% minder kans op diabetes. Zelfs als je fit en in conditie bent. Al sport je op zondag de hele dag, dan kan het toch zijn dat je de rest van de week te veel uren op een stoel of bank doorbrengt. Juist die zit-uren zijn mede bepalend voor je risico op diabetes type 2. Dat is alvast een van onze conclusies uit De Maastricht Studie, een uniek, grootschalig onderzoek naar onder meer de relatie tussen levensstijl en chronische ziektes.
Is zitten het nieuwe roken?
Je hoort tegenwoordig wel: 'zitten is het nieuwe roken'. Die vergelijking gaat niet helemaal op, vind ik. Maar er zit wel een kern van waarheid in. Meer bewegen én minder zitten, is belangrijk in de strijd tegen chronische ziektes als diabetes en hart- en vaatziekten. Volgens de landelijke beweegrichtlijnen zouden volwassenen wekelijks 150 minuten ten minste matig intensief moeten bewegen. Ook worden spier- en botversterkende activiteiten aanbevolen. Deze landelijke beweegrichtlijnen geven aan hoeveel je minimaal zou moeten bewegen, maar als dat niet lukt, is toch alle extra beweging beter dan geen beweging. Alle beetjes helpen.
Relatie beweging en ziektes
Dit geldt ook voor mensen die een chronische ziekte hebben. Bewegen kan het beloop van een aandoening positief beïnvloeden en verergering van de ziekte helpen voorkomen. In de hele wereld wordt onderzoek gedaan naar de relatie tussen bewegen en ziektes, maar meestal gebeurt dit door patiënten in vragenlijsten onder meer te vragen hoeveel ze bewegen. De antwoorden vormen niet altijd het beste wetenschappelijk bewijs, want mensen schatten hun eigen bewegingstijd en -intensiteit zelden goed in. Bij De Maastricht Studie gebruiken we daarom ook een beweegmeter die gedragen wordt op het bovenbeen. Zo krijgen we een heel precies beeld van hoe lang en hoe vaak iemand zit en beweegt, hoe intensief iemand beweegt en welke effecten dit heef op de gezondheid. Met alle verzamelde informatie kunnen we uiteindelijk nog beter aangeven hoe een gezonde leefstijl met genoeg beweging er uitziet. En hoe je daarmee chronische ziektes kunt voorkomen. Of hoe je kunt bijdragen aan een beter leven ondanks een chronische ziekte.
Alle goedbedoelde adviezen om meer te bewegen helpen vaak maar tijdelijk om mensen daadwerkelijk in beweging te krijgen. Ik denk dat het beter werkt om 'minder zitten' als credo in je dagelijkse leven in te passen. Wie minder zit, gaat automatisch meer bewegen. Een deel van je bureauwerk staande verrichten, is iets wat ik bijvoorbeeld zelf doe om lange periodes van zitten te onderbreken. Het uitgangspunt om minder te zitten leidt in de praktijk tot beter haalbare doelen bij de meeste mensen. Dit geldt zeker ook voor mensen met een chronische aandoening die vaak al jarenlang een zittende leefstijl hebben en soms ook niet in staat zijn veel te bewegen. Het advies om 'minder te zitten' werkt misschien dus wel beter dan dat een arts aan zijn patiënt slechts adviseert om 'meer te bewegen'. De landelijke beweegrichtlijnen adviseren ook om veel zitten te voorkomen, maar hoeveel uren per dag je daarbij maximaal zittend zou mogen doorbrengen is nog onduidelijk. Daar hopen we met ons onderzoek nog achter te komen.
In een nieuw interventie onderzoek passen we het bovenstaande toe. Daarbij kijken we naar de invloed van dagelijks bewegen op de gezondheid van de bloedvaten in mensen met diabetes type 2. In de LiPAT Studie (minder zitten voor gezonde vaten) onderzoeken we welk effect het heeft als mensen met diabetes type 2 meer gaan bewegen door minder te zitten. We maken hierbij gebruik van activity trackers. Deze studie duurt 12 maanden waarbij mensen de eerste 6 maanden voorlichting krijgen over dagelijks bewegen en coaching in de vorm van interactieve workshops. Met de resultaten van dit onderzoek krijgen we inzicht in de langdurige effecten van minder zitten op de gezondheid bij mensen met een chronische ziekte
Doe je mee?
Heb je diabetes type 2 en ben je tussen de 40 en 70 jaar oud? Dan bent je de persoon die wij zoeken voor dit onderzoek. Stuur ons een mailtje voor meer informatie of bel ons: info.lipat.int@mumc.nl | 043 388 24 62 | 06 12 26 42 81.
Contactpersoon: Evelien Vandercappellen, arts-onderzoeker LiPAT.
Alle beetjes bewegen helpen, ook als je de beweegrichtlijnen niet haalt.
Beweegtips
Alvast wat tips van Annemarie Koster:
- Zet je auto niet voor de deur maar loop altijd een paar straten naar je afspraak of werkplek of om je kind van school te halen of te brengen.
- Gebruik regelmatig een in hoogte verstelbaar bureau of een statafel om staande aan te werken of te vergaderen. Zorg voor voldoende afwisseling.
- Maak dagelijks een lunchwandeling met je collega's.
- Neem consequent overal de trap in plaats van de lift.
- Loop of fiets in plaats van de auto te nemen voor korte afstanden.
- Gebruik een activity tracker die eraan herinnert dat je regelmatig moet opstaan en bewegen.
- Loop naar je collega's toe in plaats van een e-mail te sturen en ga voor je koffie of toiletbezoek naar een andere verdieping op kantoor.
- Maak een goede gewoonte van staand telefoneren en staand je sociale media checken.
- Gebruik de reclameblokken van tv om de planten water te geven of iets op te ruimen in plaats van te blijven hangen en te zappen.
- Verdeel thuis je poetsklusjes over de hele week in plaats van alles in één keer op je vrije zaterdag.
- Beweegmeters zoals 'activity trackers' zijn een uitstekend hulpmiddel om inzicht te krijgen in je dagelijkse portie beweging en kunnen je waarschuwen wanneer je te lang achter elkaar stilzit. Sommige systemen zoals wij die ook zelf ontwikkeld hebben, geven je bovendien in berichtjes dagelijks tips en coaching om meer te bewegen. Met elektronische hulpmiddelen kun je ook een competitie-element toevoegen om samen met gezinsleden, vrienden of collega's te werken aan een gezondere leefstijl met meer beweging.
