Dit moet je doen bij een hese stem

Heesheid is een klacht die veel voorkomt, maar die meestal na een paar dagen stemrust gewoon weer over gaat. Wanneer de heesheid blijft terugkomen, je bang bent voor keelkanker of als je je stem beroepsmatig nodig hebt, is het verstandig om een afspraak met een KNO-arts te maken. KNO-arts Josine Widdershoven van het Maastricht UMC+ geeft uitleg en tips tegen heesheid.

Heel vaak is overbelasting de oorzaak van de heesheidsklachten. Na een avondje uit of een dagje lesgeven, hebben sommigen bijvoorbeeld al last van hun stem. Uiteindelijk kan er door de overbelasting vocht komen te zitten in de stembanden of ontstaan er knobbeltjes of poliepen. Zodoende sluiten de stembanden niet meer volledig en kan er luchtlekkage ontstaan, die dan tot een hees of schor geluid leidt.

Fluisteren slechter dan praten bij heesheid

In de meerderheid van de gevallen is de heesheid dus gelukkig niet ernstig en verdwijnt het na een weekje stemrust weer als sneeuw voor de zon. KNO-arts Josine Widdershoven legt uit: "Stemrust betekent dat je een weekje helemaal níet meer moet praten. Als je per ongeluk toch even je stem gebruikt is dat geen ramp, maar je vertraagt zo wel het herstel. Wat je zeker niet moet doen is luid of lang achter elkaar praten. Wanneer je toch wat wilt zeggen kun je dat beter gewoon doen, want fluisteren is bij heesheid nog slechter dan praten."

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, heeft wat je drinkt waarschijnlijk niet zoveel effect op de heesheid "Het is wel belangrijk dat je voldoende vocht binnenkrijgt. Kruiden als salie en kamille zijn verzachtend voor je keel. Koffie droogt je keel echter uit, dus kun je daar beter wat water bij drinken. Melkproducten zijn bij heesheid geen probleem, maar kunnen wel het slijmgehalte in je keel verhogen."

Train je stem

Bij docenten, zangeressen, acteurs of presentatoren kan heesheid een grote impact op hun leven hebben. Voortdurende stembandproblemen kunnen bij stemprofessionals soms zelfs het einde van hun carrière betekenen. Josine Widdershoven: "Mensen die beroepsmatig veel met hun stem werken, kunnen met een klacht als heesheid het beste zo snel mogelijk aan de bel trekken. We kunnen ze helpen om hun stem te trainen, onder meer met logopedie en ademhalingstechniek."

Tevens is het belangrijk om voldoende te ontspannen, adviseert de KNO-arts, want stress heeft zeker invloed op je stembanden. "Je stem wordt per definitie gekleurd door emoties en ook door hormonen, denk maar bijvoorbeeld aan de baard in de keel bij jongens. Sensaties als een overslaande stem, een brok in de keel, een krop in de keel of uitspraken zoals 'het hangt me de keel uit', zijn er niet voor niets. Tot slot is het goed om te beseffen de kracht van een stem verschilt per persoon. De één is al hees na het hard zingen van één liedje, terwijl een ander dagenlang achter elkaar kan zingen zonder stemproblemen."

Bang voor keelkanker

Mensen die plotseling langere tijd hees zijn, maken zich wel eens zorgen dat ze misschien keelkanker hebben. KNO-arts Josine Widdershoven kan dit meestal gelukkig snel uitsluiten, met behulp van een cameraatje dat wordt ingebracht via de mond of de neus. "Wanneer het keelkanker is, zien we dat eigenlijk direct. Maar in het overgrote merendeel van de gevallen kunnen we mensen meestal al snel geruststellen. Tevens gaat keelkanker in de meeste gevallen gepaard met andere symptomen dan heesheid, zoals slikklachten of keelpijn."

Tips van KNO-arts Josine Widdershoven om heesheid te voorkomen

  • Je kunt je stem krachtiger maken met logopedie, ademhalingstechnieken en andere trainingen.
  • Mensen hebben verschillende stemmen, de één is gevoeliger voor overbelasting dan de ander. Houd daar rekening mee.
  • Stop met roken, want roken is slecht voor je stembanden.
  • Een gezonde levensstijl met veel bewegen en een gezond dieet zijn ook goed voor je stem.
  • Voldoende slaap is belangrijk voor een krachtige stem.
  • Stress kan snel op je stem slaan, dus minder stress maakt je stem sterker.

Tips van KNO-arts Josine Widdershoven om heesheid (sneller) te genezen

  • Probeer eerst eens een paar dagen helemaal niet te praten (stemrust). Meestal gaat de heesheid dan vanzelf over.
  • Wanneer je toch wat wilt zeggen, doe dat dan gewoon want fluisteren is slechter voor je stembanden dan praten.
  • Wat je drinkt maakt niet zoveel uit maar je moet wel zorgen dat je voldoende vocht binnenkrijgt.
  • Koffie droogt je keel uit, dus drink daarbij altijd wat water als je hees bent.
  • Kruiden zoals salie en kamille kunnen je keel verzachten.
  • Komt de heesheid regelmatig terug of duurt het langer dan zes weken? Vraag dan aan je huisarts een verwijzing naar de KNO-arts.
  • Maak je je grote zorgen en denk je bijvoorbeeld aan keelkanker? Vraag dan aan je huisarts een verwijzing naar de KNO-arts.

 

Sluit de enquête