Corona en voeding: feiten & fabels

 

corona & voeding

Online circuleren er heel wat verhalen over hoe je je met voeding tegen het coronavirus kunt beschermen, van het eten van superfoods tot het slikken van allerlei voedingssupplementen. Ze beloven je weerstand te verhogen en een besmetting met COVID-19 tegen te gaan, tot zelfs genezing. Maar wat klopt er nu van al die berichten? Nicole Hendriks, diëtist en voedingsexpert van het Maastricht UMC+, legt uit hoe het echt zit.

Er bestaat helaas geen superfood of voedingssupplement dat je kan beschermen tegen het coronavirus. Wel dragen een gezond leef- en eetpatroon in het algemeen bij tot een betere weerstand en gezondheid.

Toch zijn er online allerlei claims te vinden van aanbieders van voedingssupplementen en superfoods die de suggestie wekken dat hun producten helpen tegen het coronavirus. Dit soort reclames zijn echter misleidend en zelfs wettelijk verboden. Bij een gezond eetpatroon is het slikken van extra voedingssupplementen niet nodig, ook niet in tijden van corona.

Misschien kom je als je ongezond eet in de verleiding om je toevlucht te zoeken in superfoods en voedingssupplementen. Maar daarmee kun je een ongezond eetpatroon niet compenseren. Als je in het algemeen te veel vet, suiker/zoet en zout, en te weinig vezels, groenten en fruit eet, kun je je voeding niet gezond maken met superfoods of supplementen. Het innemen van grote concentraties van een bepaalde stof via bijvoorbeeld een supplement of vitaminepreparaten, kan zelfs nadelige gevolgen hebben voor je gezondheid!

Ook lees je in veel berichten vitamines C en D 'weerstandsverhogende' eigenschappen hebben en je ze extra zou moeten slikken tegen het coronavirus. Inderdaad zijn vitamines nodig voor een goede weerstand, maar door meer vitamine C in te nemen, ben je niet extra beschermd tegen het coronavirus en vergroot je je weerstand niet extra. Wetenschappers zijn er nog niet over uit of vitamine D van belang is voor een goede werking van het immuunsysteem.

Vitamines (A, B6, B12, C, D, foliumzuur) en mineralen (ijzer, selenium, zink, koper) dragen bij aan een goede werking van je immuunsysteem. Maar als je gezond eet, krijg je daarvan voldoende binnen en zijn extra vitamines slikken overbodig. Sommige groepen zoals baby's, jonge kinderen, oudere, zieken, oncologische patienten, et cetera kunnen naast een gezonde voeding wel baat hebben bij een supplement of vitaminepreparaat. Maar bespreek altijd eerst met je huisarts of dit nodig is.

Het advies is dus ook nu gezond eten, voldoende beweging, voldoende nachtrust, niet roken en matig te zijn met alcohol. Dit helpt om je weerstand te onderhouden. Dit wil zeggen dat je minder snel ziek wordt en makkelijker herstelt, maar dit houdt niet in dat je geen corona meer kunt krijgen.

Voedingsfeiten en voedingsfabels

FABEL: Vitamine C beschermt je extra tegen verkoudheden en stimuleert de immuniteit.
Er is geen wetenschappelijk bewijs dat specifiek vitamine C je extra beschermt. Voor de meeste personen heeft het slikken van een extra portie vitamine C boven op de dagelijkse dosis geen effect op het voorkomen van een verkoudheid. In Nederland en België komt een tekort aan vitamine C overigens bijna niet voor, waardoor het onnodig is om dit extra in te nemen.

FABEL: Drink extra water en warme dranken zoals thee of soep tegen luchtweginfecties.
Ook hiervoor is er onvoldoende wetenschappelijke bewijs dat een verhoogde vochtinname kan bijdragen aan de bescherming tegen luchtweginfecties. Wel kan een warme drank de symptomen van een verkoudheid (zoals een loopneus, een droge keel, niezen, hoesten) tijdelijk verlichten.

TWIJFELACHTIG: Plantextracten zoals Echinacea en groenten uit de lookfamilie (zoals knoflook) zijn een beschermende (super)food?
Plantenextracten zoals Echinacea tonen zwakke gunstige effecten op het voorkomen van verkoudheden en kunnen mogelijk ietwat verzachtend werken. Ook voor look is er nog onvoldoende bewijs om te kunnen besluiten dat look (als supplement of als ingrediënt) kan gebruikt worden ter preventie.

FABEL: Een koolhydraatarm (ketogeen) dieet stimuleert de immuniteit.
Een koolhydraatarm dieet kan in sommige gevallen voordelige effecten hebben op je metabolisme en lichaamsgewicht, maar de effecten op het afweersysteem zijn nog onvoldoende onderzocht bij de mens.

FABEL: Kippensoep helpt tegen koorts en zorgt voor een snelle genezing
Kippenbouillon zou je de nodige vitamines en mineralen geven om je genezing te bevorderen en het aminozuur cysteïne in de kip zou helpen het slijm in de longen te verdunnen. Helaas is er ook hier geen wetenschappelijk bewijs voor. Wel geeft kippensoep je – net zoals andere soepen – extra vocht en zouten die je nodig hebt bij vochtverlies door koorts.

FEIT: Extra vitamine D verlaagt het risico op luchtweginfecties in beperkte mate.
Langdurige inname van vitamine D kan mogelijk het risico op luchtweginfecties een beetje verminderen. Met een gezond voedingspatroon krijg je genoeg vitamine D binnen. Het zit vooral in vette vis, maar ook in vlees, eieren, halvarines, margarines en bak- en braadproducten. Voor bepaalde groepen is dit echter niet voldoende en is een supplement nodig. Dit zijn jonge kinderen, vrouwen ouder dan 50 jaar en mannen ouder dan 70 jaar, mensen met een getinte huidskleur, mensen die weinig buitenkomen en zwangere vrouwen. Voor hen geldt het advies om extra vitamine D te slikken, maar nooit meer dan de dagelijks aanbevolen hoeveelheid en altijd in overleg met je huisarts. Ook naar buiten gaan helpt, je lichaam maakt zelf vitamine D aan onder invloed van zonlicht. Dagelijks 15 tot 30 min naar buiten is de boodschap.

FABEL: Heet water drinken beschermt je extra tegen het coronavirus.
De gedachte hier achter is dat door de warmte het virus niet kan overleven. Maar het virus zit voornamelijk in je neus, luchtpijp en longen. Het hete water komt echter niet daar, maar in je maag terecht. Denk bovendien aan het risico op verbranding van je slokdarm, je tong en huid.

FABEL: Drink ijskoud water of water met zout of azijn.
Dit is een variant op de bovenstaande fabel. De gedachte is dat door de kou of het zout of zuur in het water het cornavirus niet kan overleven en via je mond doorspoelt naar je maag waar het onschadelijk zou worden wordt gemaakt door maagzuur.

Fit blijven tijdens de corona-epdemie

Door het coronavirus zitten we veel meer binnen en werken we vaak van thuis uit. Thuiswerken heeft nogal wat impact op je gewone leefpatroon. Maar thuiswerken heeft ook voordelen: geen files meer, tijdswinst doordat je geen reistijd hebt naar het werk en je kunt je dag waarschijnlijk flexibeler indelen. Maar het is belangrijk dat je je normale eet- en leefpatroon vasthoudt. Ga niet meer eten en snacken omdat je thuis bent, ook al is de verleiding hiervoor groter (dat snappen we best). Probeer net zo vaak te sporten of bewegen. Dat is goed voor je lichaam en geest!

Probeer dagelijks dezelfde structuur en routine aan te houden: sta op tijd op, ga op tijd slapen, vergeet je maaltijdmomenten niet, deel je dagschema in in werkblokken, pauzemomenten, beweegmomenten, ontspanmomenten, et cetera. Structuur zorgt in deze tijden voor duidelijkheid, houvast en rust.

Enkele tips om thuiswerken aangenamer te maken

  • Blijf in contact met je collega's. Dit kan online, maar waarom ook niet eens een telefoontje. En niet ieder gesprek hoeft werkgerelateerd te zijn.
  • Stel een dagschema op. Houd hierbij zoveel mogelijk rekening met je vroegere structuur van werken.
  • Geef aan andere huisgenoten aan wanneer je werkmomenten zijn en wanneer er iets samen gedaan kan worden.
  • Maak een planning die realistisch is. Stel geen te hoge doelen, die niet haalbaar zijn. Dat zorgt voor extra stress
  • Neem regelmatig pauzes en doe rek- en strekoefeningen
  • Vergeet niet te bewegen. Doe bijvoorbeeld mee met de beweegsessies van MUMC+ Sport & beweegt
  • Varieer in je werkhouding, je kunt bijvoorbeeld ook staand en lopend telefoneren.
  • Zorg voor een eigen werkplek, waar je ongestoord kan werken en waar je in een goede werkhouding kunt werken.

Tot slot: probeer positief te blijven. Het moet niet allemaal perfect en laat af en toe je werk los. Durf om hulp te vragen als je dit nodig hebt. Pas goed op jezelf!

Nicole Hendriks, Diëtiste en coördinator Voeding & kwaliteit aan het Maastricht UMC+  

De tips zijn niet allesomvattend. Blijf medisch advies en adviezen met betrekking tot de volksgezondheid volgen. Als je bezorgd bent over het coronavirus, overleg dan met je huisarts wat er nodig is.

Lees ook

Algemene corona-informatie

Kijk voor algemene informatie over het coronavirus en de richtlijnen op de website van het RIVM (Rijks Instituut voor Veiligheid en Milieu) en op rijksoverheid.nl.

 

Sluit de enquête