Herstellen na corona

Het coronavirus COVID-19 houdt Nederland in zijn greep. De mensen die de eerste grote besmettingsgolf hebben doorstaan, werken nu hard aan hun herstel. En voor wie erg ziek is geweest, betekent dat stapje voor stapje revalideren om weer de oude te worden. Hoe gaat die revalidatie? En wat kun je thuis zelf doen?

Het was het goede nieuws bij het slechte nieuws over het oprukkende virus: de overgrote meerderheid van besmette mensen overleeft corona, óók de risicopatiënten. Velen hebben zelfs nauwelijks klachten. We weten niet precies hoeveel mensen tot nu toe zijn besmet, maar volgens het RIVM lijkt het erop dat slechts een vijfde van alle besmette personen daadwerkelijk symptomen ontwikkelt. En die zijn dan ook nog vaak mild. Een deel voelt zich wel echt beroerd, maar kan thuis uitzieken. 

Van diegenen die in het ziekenhuis worden opgenomen, wordt ruim twee derde na gemiddeld zo’n dag of zeven op de verpleegafdeling weer ontslagen. De ziekste mensen komen terecht op de intensive care (ic), waar de coronapatiënten gemiddeld elf dagen verblijven. Met uitschieters van enkele weken voor de allerziekste coronapatiënten.

Moeheid

Met uitzondering van de gelukkigen die niet of nauwelijks onder de infectie hebben geleden, moeten andere ex-patiënten revalideren om weer de oude te worden. Hoe lang is afhankelijk van de ernst van de coronaklachten en van de conditie van de patiënt vóór en tijdens de ziekte. Sommigen kunnen na een paar dagen alweer een kleiner of groter ommetje aan, voor anderen is het hard werken om op hun oude energieniveau terug te komen.

Bijna alle ex-patiënten zijn het over één ding eens: een coronainfectie maakt moe. De ernst van die vermoeidheid verschilt van een beetje afgemat tot totaal uitgeput. Iedereen die wel eens zware griep heeft gehad, zal het herkennen. Zelfs na een paar ziektedagen voel je je al als een vaatdoek. Niet zo gek, want virussen – en zeker bij COVID-19 – houden nogal huis in je lijf en tasten al je reserves aan. Tegelijkertijd werkt je afweersysteem op volle toeren om de ongewenste indringer zo snel mogelijk te verjagen. Vaak houdt die moeheid nog wel even aan, ook als je weer beter bent. Het is een teken dat je lijf nog steeds moet bijkomen van de strijd tegen de infectie.

Slappe spieren

Ex-coronapatiënten klagen ook bijna allemaal in meer of mindere mate over slappe spieren. Elke beweging is er daardoor in het begin één te veel. Heel soms lukt zelfs haren kammen niet meer. Dat komt omdat ze door de ziekte veel spiermassa hebben verloren. 

Als gezonde mensen een week in bed liggen en helemaal niks doen, verliezen ze al ongeveer een kilo aan spiermassa. Op een gewone verpleegafdeling kan een patiënt al meerdere kilo’s aan spiermassa verliezen per week, maar op een ic-afdeling is dat nog meer. Als iemand drie weken op de ic heeft gelegen, kan hij/zij wel vijftien kilo aan spieren verliezen. Weg zijn de zo zorgvuldig opgebouwde gespierde benen; op de overgebleven dunne beentjes kost elke stap in het begin moeite.

Ondervoeding

Daar komt nog bij dat ook ondervoeding sterk bij kan dragen aan spiermassa-afbraak. Zieken krijgen vaak te weinig voedingsstoffen binnen; dat coronapatiënten veelal hun reuk en smaak kwijt zijn, bevordert de eetlust niet. Ze hebben vooral eiwitten heel hard nodig om te kunnen vechten tegen de ziekte.

Als je die eiwitten niet via voeding binnenkrijgt, spreekt het lichaam de eiwitvoorraad in de spieren aan. Allereerst die uit de arm- en beenspieren, maar als die onvoldoende soelaas bieden, wordt een beroep gedaan op de spieren rond organen als hart en longen. Zo ontstaat een vicieuze cirkel: de ziekte leidt tot verminderde eetlust en verminderde voedselinname, dit leidt tot ondervoeding, ondervoeding resulteert in afbraak van spiermassa en die afbraak zorgt er op zijn beurt weer voor dat mensen onvoldoende in huis hebben om beter te worden.

Energie-opbouw, beweging én eiwitten vormen dan ook de eerste stappen op weg naar lichamelijk herstel. Sommige mensen hebben daarnaast ook psychologische begeleiding nodig om de psychische klappen van de ziekte op te kunnen vangen. Vooral de ervaren (doods-)angst rond de ziekte en het onzekere en grillige verloop ervan, kunnen er flink inhakken.

De tips zijn niet allesomvattend. Blijf medisch advies en adviezen met betrekking tot de volksgezondheid volgen. Als je bezorgd bent over je gezondheid en het coronavirus, overleg dan met je huisarts wat er nodig is. Daarnaast kan ondersteuning en begeleiding vanuit de geestelijke gezondheidszorg helpen. Vraag je huisarts om een verwijzing.

Hulploket voor mentale problemen door corona

Op de website van het RIVM www.rivm.nl kun je terecht bij het Informatie- en Verwijscentrum COVID-19 (IVC), een digitaal loket dat hulp biedt als je worstelt met mentale gevolgen van de coronacrisis. 

Algemene corona-informatie

Kijk voor algemene informatie over het coronavirus en de richtlijnen op de website van het RIVM (Rijks Instituut voor Veiligheid en Milieu) en op rijksoverheid.nl.

 

Sluit de enquête