De schildklier – dit moet je weten

De schildklier zit aan de voorkant van de hals, direct boven het kuiltje. Als hij gezond is, kun je hem nauwelijks zien of voelen. Hij heeft de vorm van een vlinder en weegt tien tot twintig gram. Een goed werkende schildklier is essentieel voor een goed werkend lichaam.

De thermostaat van je lichaam

De schildklier is als een thermostaat die de energiehuishouding en het calorieverbruik van ons lichaam regelt. Maar soms is die thermostaat flink ontregeld.

Te trage schildklier

Een te traag werkende schildklier maakt te weinig hormonen aan en dat kan leiden tot kouwelijkheid, vermoeidheid, gewichtstoename, geheugenverlies en concentratiestoornissen. De meest voorkomende oorzaak: de ziekte van Hashimoto, een auto-immuunziekte waarbij het lichaam afweerstoffen tegen lichaamseigen cellen aanmaakt. Behandeling: het hormoon vervangen waarvan niet voldoende wordt geproduceerd.

Te snelle schildklier

Een te snel werkende schildklier kan leiden tot hartkloppingen, overmatig zweten, gewichtsverlies, een gejaagd of geïrriteerd gevoel en soms uitpuilende ogen ogen. De oorzaak: een auto-immuunziekte, de ziekte van Graves, een te snel werkend struma of een ontsteking van de schildklier. Behandeling: medicijnen die de productie van schildklierhormonen afremmen.

Meer vrouwen dan mannen

In Nederland hebben ongeveer 500.000 mensen schildklierproblemen. Vrouwen hebben gemiddeld zes tot acht keer meer risico op het ontwikkelen van schildklierproblemen dan at heeft waarschijnlijk te maken met de geslachtshormonen.

Schildklierkanker

Schildklierkanker neemt wereldwijd toe, vooral in de Westerse wereld. Al kan het zijn dat de toename vooral komt doordat betere scans meer kleine tumoren zien. Het gaat dan ook vooral om heel kleine kankers met een heel laag risico. Schildklierkanker is meestal goed behandelbaar, met een zeer laag sterftecijfer in vergelijking met andere kankers.

schildklier

Wat doet de schildklier?

De schildklier maakt hormonen aan en die gaan via het bloed naar vrijwel alle lichaamsweefsels en organen. Ze beïnvloeden onder meer:

  • de groei en ontwikkeling van het centraal zenuwstelsel
  • de groei en rijping van botten
  • de stofwisseling
  • de snelheid van de hartslag
  • de ademhaling
  • de concentratie
  • de geestelijke gezondheid
struma

Struma

Een struma of krop is een zichtbare of voelbare vergroting van de schildklier. Struma komt vaak in de familie voor. Meestal is er geen duidelijke oorzaak aan te wijzen. Jodiumgebrek is een bekende oorzaak van struma, maar dat komt in Nederland vrijwel niet meer voor. Behandeling is niet altijd nodig, maar kan eventueel met medicijnen, radioactief jodium of door een operatie.

Trager

Mensen met een te trage schildklierhormoonspiegel worden langzamer, vergeetachtiger en minder geconcentreerd.

Seks? Mwah…

Een te traag werkende schildklier kan ook leiden tot libidoverlies ofwel: minder zin om te vrijen. Bij mannen kan het leiden tot erectiestoornissen.

Kun je leven zonder schildklier?

Ja. Soms moet een schildklier operatief verwijderd worden, bijvoorbeeld omdat het orgaan te sterk drukt op de luchtpijp. Maar wat van levensbelang is, zijn de schildklierhormonen, niet de schildklier zelf. Bij een juiste dosering en correct gebruik van schildklierhormoonvervangende medicatie kunnen de meeste mensen zonder schildklier een volkomen normaal leven leiden.

hond

Kat & hond

Ook honden en katten kunnen last hebben van schildklierproblemen. Katten hebben dan meestal een te snel werkende schildklier, wat kan leiden tot veel plassen, meer eten en toch afvallen, en zelfs gedragsveranderingen. Honden met een traag werkende schildklier zijn sloom en lusteloos en krijgen vaak huidproblemen. Gelukkig zijn er ook voor honden en katten medicijnen.

Meer weten over de schildklier?

Voor wie zelf last heeft van een schildklieraandoening: kijk op www.schildklier.nl, de site van Schildklier Organisatie Nederland.

Sluit de enquête