Palliatieve zorg: beter leven in de laatste fase

Palliatieve zorg is zorg voor mensen die niet meer zullen genezen en hun naasten. Medische behandelingen hebben meestal geen zin meer, maar de behoefte aan zorg is juist extra groot. Zorg die erop is gericht symptomen te verlichten en die met sociale, psychische en spirituele ondersteuning de kwaliteit van leven verbetert. De palliatie-experts van Maastricht UMC+ vertellen hoe dat in zijn werk gaat.

Vaak denken mensen dat palliatieve zorg vooral over pijnbestrijding in de terminale fase gaat. Bijvoorbeeld bij stervende kankerpatiënten. Maar het is veel meer dan dat. Palliatieve zorg is er voor mensen die niet meer beter zullen worden en geen behandeling voor de ziekte zelf meer krijgen. Die daarmee een fase van hun leven ingaan die soms heel kort is, maar ook nog maanden of zelfs jaren kan duren.

Dan gaat het niet alleen over het verlichten van symptomen en klachten van doodzieke mensen, maar ook over de ondersteuning van kwetsbare chronisch zieken met bijvoorbeeld COPD, hartfalen, dementie of neurologische aandoeningen. Het is zorg die mensen in hun laatste levensfase helpt de kwaliteit van hun leven zo goed mogelijk te houden. Die zorg kan plaatsvinden in het ziekenhuis, bij de patiënt thuis, in een verzorgings- of verpleeghuis, of in een hospice.

Multidisciplinair palliatief team

Palliatieve zorg wordt in het Maastricht UMC+ verleend door een multidisciplinair team: huisartsen, medisch specialisten, verpleegkundigen, maatschappelijk werkers, psychologen en geestelijk verzorgers werken samen om de ondersteuning te geven die nodig is. Die begint al op het moment dat er sprake is van een aandoening waarvan je niet meer zult genezen. Mogelijk zijn er nog jarenlange behandelingen nodig, maar tegelijkertijd kan palliatieve ondersteuning worden gezocht. Via de huisarts, specialist of andere zorgverleners kan een oriënterend gesprek worden geregeld met een verpleegkundig consulent van het palliatieteam.

Kwaliteit van leven voorop

Gelukkig groeit de laatste jaren de aandacht voor deze gespecialiseerde en multidisciplinaire aanpak van de palliatieve zorg. Zorgverleners onderkennen steeds beter dat symptoombestrijding – zoals bij pijn, misselijkheid, slapeloosheid of een delier – weliswaar erg belangrijk is, maar uiteindelijk maar één aspect is van de zorg die nodig is.

Er zijn bij patiënten vaak ook zorgen om een partner of familie, er is angst voor toekomstig lijden of de dood, er zijn vragen over zingeving. Er wordt door zorgverleners steeds vaker met patiënten besproken hoe deze zich die laatste periode voorstellen en wat voor hen belangrijk is. Willen zij nog behandeld worden, ook al levert dat waarschijnlijk weinig meer op? Welke wensen en verwachtingen zijn er nog? Wat maakt voor de patiënt het leven nog zinvol? Laat je de natuur zijn gang gaan of wil je in het laatste stadium voor euthanasie kunnen kiezen? Waar zou je het liefst willen overlijden, thuis of in een hospice bijvoorbeeld?

Door daarover te praten met de patiënt en de patiënt te informeren over wat er mogelijk is, kan die samen met de zorgverlener tot goede persoonlijke keuzes komen. Zodat juist deze periode van grote waarde kan zijn voor de patiënt en zijn of haar naasten.

Palliatieve zorg in het Maastricht UMC+

Het Maastricht UMC+ heeft een Expertisecentrum Palliatieve Zorg met een speciaal team, het Consultatieteam Palliatieve zorg, dat de verschillende professionele zorgverleners bij de behandeling van hun palliatieve patiënten advies en hulp biedt. In het ziekenhuis, bij de patiënt thuis, in een verzorgings- of verpleeghuis, of in een hospice.

Het consultatieteam neemt de zorg niet over, maar helpt de zorgverleners de best mogelijke zorg te geven. Bijvoorbeeld als een arts de pijnbestrijding niet goed onder controle krijgt, of wanneer de patiënt heel angstig of erg somber is. Vooral huisartsen, die voor mensen in de palliatieve fase heel belangrijk zijn, vragen vaak advies. Een patiënt kan ook zelf een afspraak maken met de poli Palliatieve zorg.

Het Consultatieteam Palliatieve zorg werkt nauw samen met het Team Psychosociale zorg, dat bestaat uit psychologen, psychiaters, maatschappelijk werkers en een geestelijk verzorger. Op verzoek van de huisarts, praktijkondersteuner of wijkverpleegkundige kan bijvoorbeeld een van die deskundigen bij patiënten en hun naasten thuis komen.

Meer over de palliatieve zorg In het Maastricht UMC+ 

Lees ook

Meld je aan voor de Gezond Idee nieuwsbrief

Palliatieve zorg: beter leven in de laatste fase
Illustratie Mireille Schaap
Sluit de enquête