Risico op dementie verminderen met gezonde leefstijl

Onderzoeker Kay Deckers van het Maastricht UMC+ heeft in grote populatiestudies aangetoond dat twaalf leefstijlfactoren het risico op dementie in positieve of juist negatieve zin kunnen beïnvloeden. Het aantal gevallen van dementie zou met dertig procent kunnen verminderen, wanneer iedereen een gezonde leefstijl zou bezigen. In deze blog voor Gezond Idee legt Kay uit wat je zelf kunt doen om je hersenen gezond te houden en het risico op dementie te helpen verminderen.

Helemaal het risico op dementie wegnemen met aanpassingen in je leefstijl is een utopie, want er spelen ook andere factoren een rol zoals opleidingsniveau. Hiernaast is leeftijd de grootste risicofactor voor dementie. Maar het feit dat je zelf deels 'je eigen medicijn' kunt zijn om het risico op dementie te verkleinen, blijft een indrukwekkend gegeven.

Zelf je hersengezondheid beïnvloeden

Het risico is één op de vijf dat iemand in zijn leven dementie krijgt. Er zijn meer dan vijftig vormen van dementie, waarvan de ziekte van Alzheimer de meest voorkomende is. De meeste mensen weten wél dat je met een andere leefstijl zelf het risico op hart- en vaatziekten kunt verkleinen. Helaas weet bijna zestig procent nog níet dat je zelf ook het risico op dementie kunt beïnvloeden. Een aantal belangrijke beschermende factoren voor dementie zijn mentale stimulatie, voldoende beweging en gezonde voeding. Opvallend is bijvoorbeeld de positieve invloed die mentale stimulatie op je brein heeft. Het gaat er dan niet om dat je iedere dag een Sudoku maakt, maar wél dat je voortdurend je hersens blijft uitdagen. Dat kan de ene keer het maken van een puzzel zijn en de andere keer het volgen van een cursus.

Mediterraan dieet ook voor hersenengezondheid

Wat betreft beweging, is het echt niet nodig om extreem veel te gaan sporten om je brein positief te prikkelen. Een paar keer per week een half uurtje wandelen, de trap nemen in plaats van de lift of je auto net iets verder af parkeren van de plaats van bestemming, helpen je hersens al. Wat betreft gezonde voeding moet je vooral denken aan een mediterraan dieet, met bijvoorbeeld olijfolie in plaats van margarine, veel groente en fruit en liever geen rood vlees.

Een aantal factoren die slecht zijn voor hart en vaten – zoals een hoog cholesterol, hoge bloeddruk en diabetes – zijn dat ook voor de hersengezondheid. Eigenlijk is dat logisch, want als je bijvoorbeeld last hebt van vaatvernauwing heeft dat óók invloed op je brein. Ik vind het super belangrijk dat die hersengezondheid bij de huisarts, óók regelmatig wordt besproken net als hart- en vaatgezondheid. Het is mooi om te merken dat het doel van mijn onderzoek – bewustwording rondom de relatie tussen leefstijl en dementie creëren – maatschappelijk breed wordt gedragen. Ik krijg hartverwarmende reacties van vele mensen en in Limburg hebben 140 vrienden (gemeenten, bibliotheken, zorginstellingen en ondernemers) ons geholpen om mensen er bewust van te maken dat ze zélf invloed hebben op hun hersengezondheid."

Kay Deckers,
Onderzoeker Alzheimercentrum Limburg/Maastricht UMC+

Deze 12 leefstijlfactoren beïnvloeden dementie

Uit het onderzoek van Kay Deckers kwamen twaalf leefstijlfactoren naar voren die dementie positief of juist negatief beïnvloeden:

  1. mentale stimulatie
  2. lichaamsbeweging
  3. voeding
  4. stemming
  5. roken
  6. alcoholgebruik
  7. hoge bloeddruk
  8. overgewicht
  9. cholesterol
  10. diabetes
  11. hartziekte
  12. nierziekte

Op basis van deze twaalf factoren ontwikkelde Kay Deckers een rekenmodel met een zogeheten LIfestyle for BRAin health-score (LIBRA score) waarmee een individueel risicoprofiel kan worden opgesteld waarmee inzichtelijk wordt gemaakt waar iemands risico's precies zitten.

MijnBreincoach-app

Op basis van de uitkomsten van het onderzoek naar het verband tussen leefstijlfactoren en dementie, heeft Kay Deckers samen met collega's de MijnBreincoach-app ontwikkeld. In deze app, die je zowel in de Apple store als in de Google Playstore, gratis kunt downloaden zijn de twaalf leefstijlfactoren uit zijn onderzoek verwerkt. Met de MijnBreincoach-app kun je de eigen hersengezondheid meten en krijg je tips om deze te verbeteren. Meer op www.mijnbreincoach.eu.

Voor zijn onderzoek won Kay Deckers de Young Outstanding Researcher Award van Alzheimer Nederland. De prijs – die jaarlijks wordt uitgereikt – is ingesteld om getalenteerde wetenschappers de kans te geven in de toekomst onderzoek te kunnen doen.

hersengezondheid
Sluit de enquête