vakantiestress
Foto iStock

Of je nu weggaat of thuisblijft, je kijkt vast uit naar je vakantie. Alleen jammer van die vakantiestress. Waardoor komt het toch dat je uitgerekend in de vakantie gestrest bent? En belangrijker: hoe ga je écht van je vakantie genieten? Janine Portier en Marc Kamps, medisch maatschappelijk werkers bij het Maastricht UMC+, geven uitleg en tips.

Heel herkenbaar: de laatste werkdag voor je vakantie nog snel een stapel e-mails, klusjes en afspraken afwerken. Waarschijnlijk ben je zelfs later thuis dan normaal en zit je vol adrenaline. Dan kan het nog dagen duren voordat je in vakantiestemming bent. En eenmaal op je vakantiebestemming laat het vakantiegevoel ook vaak nog op zich wachten.

Vakantie is spannend

"Op vakantie gaan is spannend", legt Janine Portier uit. "Waar kom je terecht? Wat kan er allemaal fout gaan onderweg? Haal je het vliegtuig wel (als je al gaat vliegen dit jaar)? Vinden we het wel leuk op onze vakantiebestemming? Eigenlijk zoeken we voortdurend in ons leven naar herkenning, controle en houvast, en dat is er juist op vakantie niet altijd. Dat kan stress veroorzaken. Je hebt vaak een ideaalplaatje in je hoofd en als de vakantie dan anders uitpakt, raak je van slag."

Relaties en gezinnen die thuis 'overleven' dankzij ieders eigen bezigheden los van elkaar, worden tijdens vakanties extra op de proef gesteld, weet Marc Kamps. "Als thuis ieder voor zich leeft, wordt het heel lastig als je tijdens je vakantie opeens samen 'leuk' moet gaan doen. Ook omdat alle dagelijkse routines en bezigheden wegvallen en je echt op elkaars gezelschap bent aangewezen. En wie in de vakantie dag en nacht met zijn werk, gamen of sociale media bezig blijft, zal waarschijnlijk geen leuk gezelschap zijn. Wat bedoeld is als een welverdiende, rustgevende periode ontaardt dan al snel in vakantiestress voor reisgenoten."

De knop gaat moeilijk om

Janine Portier begrijpt wel dat het soms moeilijk is de knop om te zetten: "Wanneer je bijvoorbeeld als werkende vader of moeder opeens vakantie hebt en minder 'moet', lukt het vaak niet om 'op commando' uit te relaxen, terwijl mensen dat wel van zichzelf en de ander verwachten. Ze vinden dat ze nuttig bezig moeten blijven."

Ook het reisgezelschap kan voor stress zorgen. "Thuis met je beste vrienden of familie een middagje of dag optrekken is niet hetzelfde als samen op vakantie gaan. Als jouw vakantie bedoeld is om te doen waar je zin in hebt, kan dit binnen een groep behoorlijk gaan knellen."

Lichamelijke vakantiestress

Vier je dit jaar toch vakantie in een zonnige bestemming, dan kan vakantie ook leiden tot lichamelijke stress. Janine: "Met de gemiddelde vakantie zette we ons lichaam en onze geest op het verkeerde been. We rijden, vliegen of varen vanuit onze koelte naar warmere temperaturen. Excursies worden meestal op het warmst van de dag gepland, het eten is anders en je drinkt misschien meer alcohol. En je dag/nachtritme is anders. Pas je daarom tijdens vakanties aan de siësta/het ritme van de lokale bevolking aan."

"Mensen vergeten wel eens om zich af te vragen waarom ze eigenlijk op vakantie gaan", zegt Marc Kamps. "Voor mij betekent vakantie: tijd voor mijn gezin. Waar en hoe vind ik daarbij onbelangrijk. Als baby en kleuter raakten onze dochter en zoon alleen maar ontregeld door alle veranderingen op vakanties. En wij dus ook. Waarom moet je dan per se op vakantie?"

Janine Portier: "Op internet vind je alle informatie over je vakantiebestemming, inclusief de mooiste foto's. Die kun je vooraf thuis dus al allemaal samen bekijken als onderdeel van de voorpret. Tijdens de vakantie hoef je dan geen waslijst met toeristische attracties meer af te werken, maar kun je je richten op de beleving van de andere culturen en bijvoorbeeld de levensinstelling van mensen elders." Marc Kamps beaamt dat: "Maak contact met je omgeving. En voor mij is de ultieme vakantie als ik bij thuiskomst nog een week vakantie over heb."

Vakantie vieren thuis met een staycation

Wil je dit jaar niet of kun je niet op vakantie? Met een staycation mis je eigenlijk niks, zeggen Marc en Janine. "Dichtbij, in je eigen stad bijvoorbeeld, is net zoveel te zien als ver weg, dat blijkt wel door de toeristen die je er tegenkomt. Dus kijk ook daar eens wat vaker om je heen en sta open voor wat er letterlijk en figuurlijk op je pad komt. En... je hebt dan geen stress over het inpakken van koffers!"

Tips tegen vakantiestress

  • Probeer je laatste twee werkdagen zo min mogelijk afspraken te plannen, zodat je je werk rustig kunt afronden. Zet de laatste werkdag bijvoorbeeld om 12.00 uur alvast je afwezigheidsmelding aan.
  • Elk gezinslid heeft vakantie, dus bedenk samen waar en hoe je de vakantie doorbrengt en respecteer daarbij elkaars wensen.
  • Stress bij het inpakken? Waarom wil je eigenlijk alles meenemen? Het is juist leuk om ter plekke op zoek te gaan naar een winkeltje waar alles anders is dan thuis.
  • Focus niet te veel op het maken van vakantiefoto's en selfies voor je social media. Je hoeft toch niet te bewijzen dat je overal geweest bent? Geniet liever bewuster van wat je ziet en meemaakt.
  • Reizen is loslaten. Eventjes niet bereikbaar zijn voor iedereen. Even geen routines en verplichtingen. Telefoon, tablet en laptop uit. De wereld kan best even zonder jou.
  • Laat het ideaalbeeld van vakantie vieren los. In een tent kan het ook gezellig zijn, zelfs in de regen. Geniet van het samen improviseren als iets tegenzit. En is het een keer echt niet leuk, dan is dat ook geen ramp.
  • Beperk je to do & must see-lijstje met dingen die je wilt gaan zien en doen. Het is soms ook lekker om gewoon te relaxen en te genieten van niks moeten.
  • Misschien is het belangrijk en ook leuker als je ook dingen apart van elkaar doet tijdens de vakantie.
  • Laat je meevoeren met de gebeurtenissen van het moment in plaats van alles vooraf te plannen. Er gebeurt zelden iets dat echt onoverkomelijk is. En uit onverwachte situaties of tegenslagen komen vaak de leukste en meest bijzondere vakantie-ervaringen en -verhalen voort.

Toch naar het buitenland? Bereid je vakantie goed voor i.v.m. corona

 

vakantie
Foto Studio Philippi

 

Makkelijke en lekker gezonde vakantierecepten

Meer vakantietips

 

 

Sluit de enquête