Verbrand in de zon? Dit moet je doen.

Wat gebeurt er met je huid bij zonnebrand?
Als je verbrand ontstaat er schade aan de huidcellen. De uv-straling beschadigt het DNA in de cellen, waardoor deze cellen afsterven. Het lichaam reageert daarop met een ontstekingsreactie die nodig is voor het herstel van de huid. Door deze ontstekingsreactie wordt je huid rood en warm. Uv-straling en vooral zonverbranding veroorzaken huidveroudering, het ontstaan van pigmentvlekken en ruwe plekken en vergroten het risico op huidkanker.

Waarom verbrand de een sneller dan de ander?
Mensen met donkerdere huidtypes hebben meer pigmentatie in de huid waardoor uv-stralen minder diep in de huidcellen kunnen doordringen. Ze zijn daardoor beter beschermd tegen verbranding. Daarnaast worden ze ook eerder bruin wat nog meer beschermt  tegen verbranding. Terwijl mensen met weinig pigmentatie – en dus een zeer lichte huid – veel sneller verbranden en minder bruin worden.

Zijn er nog meer factoren die bepalen hoe snel je verbrandt?
Bepaalde medicijnen maken je ook gevoelig voor de uv-stralen van de zon, zoals medicatie voor acne en sommige antibiotica. De huid kan bijvoorbeeld dunner worden, waardoor je veel sneller verbrandt. Op de bijsluiter van medicatie staat aangegeven of je moet oppassen voor de zon. Ook contact met sommige planten, zoals berenklauw en St. Janskruid, kan een heftige reactie op de zon veroorzaken, soms zelfs met blaren. Het is goed om dan naar de huisarts te gaan. Deze kan bijvoorbeeld wondzorg toepassen of een ontstekingsremmende crème voorschrijven.

Wat moet je doen als je huid is verbrand?
Bij een lichte verbranding moet je de huid koelen, door een lauwe douche of met natte doeken. En eventueel insmeren met een verkoelende crème of bodylotion. En je moet in ieder geval uit de zon blijven en je huid eerst laten herstellen. Bij een zware verbranding (een tweedegraads verbranding) waarbij je begint te vervellen en soms ook blaren ontstaan, moet je ook de huid koelen met een vochtig washandje of vochtige doek. Smeer de huid liever niet in met een hele vette zalf. En blijf uit de zon totdat de huid hersteld is en drink genoeg vocht.

Helpen huis-tuin-en-keukenmiddeltje zoals yoghurt en komkommer?
Yoghurt en komkommer koelen wel, maar niet beter dan andere middelen. Een vochtig washandje of vochtige doek werken net zo goed.

Wanneer moet je naar de huisarts gaan met een verbranding?
Als een groot deel van je huid is verbrand en dik is geworden moet je naar de huisarts. Verder bij veel blaren, een ziek gevoel en als je één of meer van de volgende klachten: koude rillingen, koorts, misselijk, overgeven, hoofdpijn, je hart klopt sneller. Als een groot deel van je huid verbrand en/of je veel blaren hebt, kun je ook veel vocht en elektrolyten verliezen.

Beschermt kleding tegen zonnebrand?
Kleding heeft maar een bepaalde bescherming. Licht geweven stoffen laten bijvoorbeeld uv-straling door. Sommige mensen gaan zwemmen met een wit T-shirt aan en denken hierdoor beschermd te zijn tegen UV. Maar dat is juist niet goed want de zon komt door de natte stof heen en in combinatie met zout zeewater kan het juist de UV-straling versterken. Met een gewoon T-shirt zwemmen is dus geen goed idee, maar UV-kleding is daarvoor wel geschikt, want die heeft een beschermingsfactor.

Wat moet je dan wel doen om je te beschermen tegen de zon? 11 tips van Klara Mosterd:

1. Ook als je huid niet snel verbrandt, moet je je huid beschermen tegen de zon. Gebruik minimaal factor 15, maar in de zomer en tijdens vakanties minimaal30.
2. Een goede crème blokkeert zowel de UV A- als UV B-straling. Controleer dus het etiket! Het merk zonnebrandcrème maakt niet uit.
3. Herhaal het insmeren na twee uur buiten. Na het zwemmen en na een inspanning (i.v.m. zweten) kan het zelfs nog vaker nodig zijn.
4. Smeer ook je oren, handen en voeten goed in.
5. Goed insmeren geldt ook in de schaduw. UV-straling wordt namelijk weerkaatst en niet alleen via water, maar ook door allerlei andere dingen, zoals de grond of zand.
6. Vermijd directe blootstelling aan de zon tussen 12.00 en 15.00 uur ’s middags.
7. Als de zonkracht sterk is, kan de uv-straling zelfs door kleding heen komen. Hoe dikker geweven de stof is, hoe beter de bescherming. Er bestaat ook speciale kleding die uv-straling tegenhoudt. Deze UV-pakjes worden aangeraden voor jonge kinderen. 
8. Zet wat op je hoofd.
9. Wen je aan om tijdens de zomermaanden in je ochtendritueel ook meteen je huid in te smeren met zonnebrandcrème.
10. In dagcrème en make-up zit ook vaak een beschermingsfactor. Kijk op het etiket welke factor jouw dagcrème/make-up heeft. Zoek naar de SPF ofwel Sun Protection Factor. Ook deze bescherming is niet de hele dag dekkend. Na twee uur in de zon is bijsmeren met zonnebrandcrème het advies.
11. Huidkanker komt vaak voor bij mensen die voor hun werk of hobby veel buiten zijn. Neem daarom een zonnebrandcrème mee voor onderweg of op je werkplek. Er zijn handige mini-flesjes voor in je tas. 

Meld je aan voor de Gezond Idee nieuwsbrief