Help, is mijn kind social media verslaafd?

social media-verslaving internetverslaving problemen jongeren jeugd tieners
In de 21e eeuw lijkt sociaal succes soms afhankelijk van het aantal likes en volgers op social media, vooral onder jongeren. Krijg je jouw kind soms ook niet losgeweekt van smartphone of tablet? Is je zoon of dochter urenlang bezig met Facebook, Whatsapp, Instagram, Skype of YouTube?  Waarom zijn social media toch zo aantrekkelijk en wanneer moet je je als ouder ongerust maken over een eventuele social media-verslaving? Verslavingshoogleraar prof.dr. Dike van de Mheen geeft uitleg. 

De jonge generatie is opgegroeid met social media. Het hebben van een Facebook-account is onder jongeren bijna vanzelfsprekend. Bijna 90% van de jongeren tussen de 12 en 25 jaar is regelmatig online. “Het is de snelheid en de frequentie waarmee informatie onderling wordt uitgewisseld, die ertoe leidt dat men constante sociale druk voelt om in contact te blijven met vrienden”, legt prof.dr. Dike van de Mheen uit, hoogleraar verslaving Universiteit Maastricht / directeur van IVO - wetenschappelijk instituut voor onderzoek naar leefwijze en verslaving.

Het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) stelt dat 17% van de jongeren tussen 12 en 18 jaar zich verslaafd noemt aan social media. Maar liefst 14% procent van de meisjes en 6% procent van de jongens zegt dagelijks meer dan vijf uur te internetten. Bovendien kunnen sociale media volgens jongeren een negatieve invloed hebben op hun concentratievermogen, nachtrust en schoolprestaties. Dit blijkt uit het onderzoek Belevingen van het CBS. Lees meer over het onderzoek op de website van het CBS

Jongens groter risico op internetverslaving

Het risico op een mogelijke internetverslaving verschilt tussen jongens en meisjes. “Jongens hebben een groter risico op een internetverslaving. Dit komt doordat jongens vaker en in langere sessies online zijn, in vergelijking met meisjes. De afgelopen 20 jaar laten wel een stijging zien van het internetgebruik van meisjes.”

Ook de reden voor internetgebruik verschilt tussen jongens en meisjes stelt de hoogleraar. “Jongens gaan meer op onderzoek uit: ze zoeken nieuwe relaties, flirten en gaan op zoek naar nieuwe vrienden. Meisjes daarentegen investeren liever in de relaties die zij eerder al hebben opgebouwd. Het zijn juist de mannen die het elektronische platform gebruiken om onzekerheden te compenseren. De vrouwen, die zich op minder glad ijs begeven, focussen zich op hun bestaande vriendschappen.”

De gevaren van een social media-verslaving

Obsessief internetgebruik is gevaarlijk voor de mentale gezondheid: sommige gedragsmatige consequenties zijn hyperactiviteit, depressie en een gebrek aan concentratievermogen. Onderzoek heeft aangetoond dat dagelijkse blootstelling aan technologie, zou leiden tot aanpassingen in de hersenen en een veranderde neurotransmitterafgifte. Dit zou leiden tot veranderde denkpatronen in de hersenen. Het brein zou zodoende sneller informatie verwerken. Hoewel dit klinkt als iets positiefs heeft dit nadelige gevolgen. Zo zouden de hersenen voortdurend op zoek gaan naar een nieuwe stimulus. Dit zorgt voor een verminderd concentratievermogen en verminderd geduld.

Volgens prof.dr. Dike van de Mheen zijn social media/internet enkel het middel van de verslaving. “Verslavingen worden onder meer gekenmerkt door het verlies aan controle over het eigen gedrag, iets wat ik ook bij jongeren terug zie. Ik raad mensen aan hun gedragspatroon aan te passen. Leg die telefoon af en toe eens weg en focus op de gesprekken om je heen! Die stap is als persoon makkelijker gezet dan je denkt. Ga het gesprek aan met je kind en maak duidelijke afspraken over internetgebruik.”

Prof.dr. Dike van de Mheen heeft er echter vertrouwen in dat er nieuwe normen zullen ontstaan omtrent het social-media- en internetgebruik. “Ook als maatschappij kunnen wij die verslaving beperken, door afspraken te maken wanneer social-media gebruik ongewenst is”.

Advies voor ouders

Maak je je zorgen over het internetgebruik van je kinderen? Bespreek het dan met hen. Hoe denken zij zelf over hun internetgebruik? De online wereld is onlosmakelijk verbonden met deze generatie, maar houd er toezicht op dat je kind de wereld buiten smart Phone of computer, niet vergeet. Spoor je kind aan om ook gezellig af te spreken met klasgenoten en vrienden, in plaats van alleen te whatsappen. Trek eens een spel uit de kast. Vaak zijn kinderen best te porren voor een spel, ook als dat spel niet online gespeeld hoeft te worden. In het boek Focus! - Over sociale media als de grote afleider op www.oudersonline.nl staan meer tips voor ouders. 

  

Tekst: Tom Wolswijk 

Sluit de enquête