Revalideren is topsport
Na de ziekte begint het echte gevecht pas, zeggen veel ex-coronapatiënten. Vanaf dan moet alles op alles gezet worden om te herstellen en de energie, spierkracht en longcapaciteit van vóór de infectie terug te krijgen. Dat is topsport.
Grofweg zijn er in het lichamelijke revalidatieproces drie fasen te onderscheiden. Ziekenhuispatiënten in het Maastricht UMC+ doorlopen daarnaast nog een voorfase. Met een speciale meter wordt allereerst getest hoeveel knijpkracht ze in hun hand hebben. Naar huis mogen ze pas als ze zelfstandig in en uit bed kunnen komen, kunnen opstaan uit een stoel, kunnen lopen en – als dat nodig is bij hun thuis – de trap op kunnen lopen. Het zijn basisbewegingen waarin veel patiënten echter aanvankelijk niet slagen.
Thuis hebben velen in het begin moeite met het uitvoeren van de gewone dingen die je in en om het huis moet kunnen (fase 1). Daarna vormen recreatieve activiteiten nog een uitdaging: een wandeling, een stukje fietsen, sporten (fase 2.) Als je dat eenmaal kunt, dan gaat het in de laatste fase vooral om het verder opbouwen van de conditie (fase 3). Dat is het moment waarop de meeste mensen zelf weer verder kunnen zonder professionele hulp of begeleiding.
Revalideren is maatwerk
Welk herstelplan het beste werkt, is afhankelijk van je conditie voor en tijdens de ziekte en van de ernst van de schade. Een sportieve sterke beer in de pre-coronatijd kan meer hebben tijdens de ziekte en daarna harder trainen om weer aan te sterken. Hij zal daardoor eerder op zijn oude niveau kunnen terugkomen dan iemand met een zwakkere gezondheid. Die moet van veel verder komen. Een herstelplan op maat is dus nodig.
Revalideren kost tijd
Hoe lang het herstel duurt, is moeilijk te voorspellen. Er zijn nog nauwelijks gegevens over. In de praktijk gaat men ervan uit dat 21 dagen intensive care 21 weken revalideren vergt en dat als je drie weken bent opgenomen op een reguliere verpleegafdeling, je twee tot drie weken moet oefenen op de belangrijkste lichamelijke vaardigheden voordat je weer naar huis mag.
Revalideren is teamwerk
Omdat het coronavirus op verschillende terreinen schade kan veroorzaken en alles op elkaar ingrijpt is voor een goed herstel een multidisciplinaire aanpak onontbeerlijk. Afhankelijk van de aard van je klachten is een team van deskundigen bij de revalidatie betrokken: naast fysiotherapeuten en diëtisten ook ergotherapeuten, logopedisten, psychologen/psychiaters en diverse medici (huisarts, internist, longarts, intensivist, cardioloog, revalidatiearts).
Revalideren vergt geen uitstel
Hoe eerder je met de revalidatie begint, hoe groter de kans op succes. De fysiotherapeut blijft daarom zelfs tijdens de beademing de gewrichten van patiënten in beweging brengen en start na het ontwaken zo snel mogelijk met het trainen van de ademhalingsspieren en de spieren van de ledematen. Voor ic-patiënten is dat cruciaal voor een optimale genezing. Andere patiënten kunnen al in de laatste fase van hun ziekte eenvoudige oefeningen doen om hun conditie op te krikken.
Thuis aan de slag met bewegen
Samen met zijn collega’s heeft prof. dr. Ton Lenssen, hoogleraar Fysiotherapie aan het Maastricht UMC+, een folder ontwikkeld met oefeningen die ex-coronapatiënten thuis kunnen doen om weer op krachten te komen. “Beweeg met beleid”, is zijn belangrijkste advies. “Probeer in de eerste zes weken actief te blijven, maar put jezelf niet te veel uit. In de praktijk betekent dit dat je tijdens het oefenen nog moet kunnen praten. Bouw de training vervolgens langzaam uit, iedere dag een stapje verder.”
Wil je graag aan de slag met de oefeningen (liggend, zittend en staand), bekijk dan hier de folder. Overleg voordat je gaat beginnen met de oefeningen met je huisarts of behandelend arts.
Meer nuttige informatie over bewegen is te vinden op www.kngf.nl.
De tips zijn niet allesomvattend. Blijf medisch advies en adviezen met betrekking tot de volksgezondheid volgen. Als je bezorgd bent over je eigen gezondheid en het coronavirus, overleg dan met je huisarts wat er nodig is.