Tips om met kinderen over het coronavirus te praten

 

coronavirus
Beeld iStock

Door de uitbraak van het coronavirus is het normale leven van gezinnen heel anders. Veel kinderen vinden een vaste structuur fijn en veranderingen zoals door het coronavirus kunnen dus onrust geven. Als ouder vraag je je misschien af hoe je hiermee moet omgaan. Of hoe je het beste met je kind kunt praten over het coronavirus. Onderstaande tips & adviezen kunnen je daarbij helpen.

Waarom is het belangrijk om met je kind te praten over het coronavirus?
Als kinderen niet precies weten wat er aan de hand is, kunnen zij zich veel zorgen maken. Uitleg helpt om meer controle te voelen over de situatie. Het is daarom belangrijk om goed aan je kind uit te leggen wat het coronavirus is, en waarom voorzorgsmaatregelen genomen worden. Neem zelf het initiatief voor een gesprek hierover en wacht niet totdat je kind vragen stelt.

Waar kun je op letten bij het praten over het coronavirus?
Als je je kind uitleg geeft over het coronavirus, kun je op een aantal dingen letten.

  • Luister goed: Het belangrijkste bij het praten over het coronavirus is dat je als ouder/verzorger goed luistert naar je kind. Wat weet je kind al van het coronavirus? Welke vragen heeft je kind? Vooral jonge kinderen hebben vaak vragen die over hun eigen situatie gaan. Bijvoorbeeld of een verjaardagsfeestje nog wel door kan gaan. Toon begrip als ze teleurgesteld zijn wanneer leuke activiteiten worden afgezegd. Probeer iets te bedenken wat jullie thuis kunnen doen, wat ook leuk is.
  • Geef uitleg: Leg uit waarom bepaalde voorzorgsmaatregelen genomen worden. Ook kleuters kunnen al goed snappen dat hoesten in je elleboogholte beter is dan in je hand. Maak je kind duidelijk dat de voorzorgsmaatregelen er zijn om met zijn allen zo gezond mogelijk te blijven.
  • Wees eerlijk: Het is belangrijk om eerlijk te vertellen hoe het zit. Draai er niet om heen dat mensen heel ziek kunnen worden van het virus en eraan dood kunnen gaan. En vertel dan meteen wat alle mensen, ook kinderen, kunnen doen om besmetting te voorkomen.

Tips per leeftijdscategorie:

  • Baby's en peuters: zelfs heel jonge kinderen kunnen het aanvoelen als hun ouder/verzorger zich veel zorgen maakt. Sommige kinderen gaan zich dan ook anders gedragen. Ze huilen meer, slapen slechter of krijgen moeite met eten. Probeer vooral de vaste structuur te behouden die je kind gewend is. Ook als het gezin bijvoorbeeld in quarantaine is. Geef je baby of peuter veel lichamelijk contact: vasthouden, knuffelen en wiegen. Daar worden ze vaak rustig van.
  • Kleuters: Kleuters snappen uitleg over virussen en ziek worden vaak al een beetje. Vertel je kleuter dat zeep en handenwassen ervoor zorgt dat "de heel kleine beestjes" verdwijnen. Zing liedjes tijdens het handen wassen om de tijd sneller te laten gaan. Leg de nadruk verder vooral op normale zaken: spelen, voorlezen, buiten zijn. Voorkom dat je kind de hele dag anderen hoort praten over het coronavirus. Ze kunnen daar bang van worden omdat ze de informatie niet goed snappen. Ook op deze leeftijd hebben kinderen vaak veel lichamelijk contact en troost nodig.
  • Kinderen in de basisschoolleeftijd (6-12 jaar): Kinderen tussen de 6 en 12 jaar kunnen al veel vragen hebben. Houd je uitleg simpel. Vertel steeds wat meer als je kind nieuwe vragen stelt. Vraag hoe ze zich erbij voelen. Angstige gevoelens horen erbij, probeer erachter te komen waar je kind precies bang voor is. Troost is dan nodig. En bekijk of er uitleg is die de angst kleiner maakt. Blijf vooral benadrukken wat je kind zelf kan doen om besmetting te voorkomen.
  • Middelbareschoolleerlingen: Leerlingen op de middelbare school krijgen op veel verschillende manieren en van veel verschillende bronnen informatie. Ze horen veel van hun vrienden, klasgenoten, leraren en social media. Op deze leeftijd zijn veel kinderen gevoelig voor complottheorieën. En je kind komt op deze leeftijd vaak niet meer uit zichzelf met vragen naar jou. Vraag daarom regelmatig zelf wat je kind al weet en gehoord heeft. Luister naar de zorgen en vragen van je kind. Ga samen op zoek naar informatie om misverstanden op te helderen.

Hier kun je als ouder/verzorger verder nog op letten

  • Houd dagelijkse routines zoveel mogelijk aan: Blijf op dezelfde tijden eten, houd bedtijden aan en laat huiswerk maken net als normaal. Dit geeft kinderen duidelijkheid. Als het niet verstandig is om bij opa en oma op bezoek te gaan terwijl je dit normaal wel doet, kunnen kinderen misschien met hen bellen, Skypen of Facetimen.
  • Let op wat je kind online aan informatie krijgt: Via social media, internet en televisie/radio komt er veel informatie over het coronavirus bij kinderen. Jonge kinderen krijgen dit soms via hun oudere broer(s)/zus(sen) mee. Het is voor kinderen moeilijk om te bepalen of informatie klopt. Ze kunnen bang worden als ze informatie niet goed snappen. Vraag daarom regelmatig wat ze hebben gehoord of gelezen. Leg misverstanden uit. Herinner je kind eraan wat hij/zij zelf kan doen om besmetting te voorkomen.

Betrouwbare algemene informatie over het coronavirus vind je op de RIVM-website en op Thuisarts.nl.

Wat als mijn kind al gezondheidsklachten heeft?

Als je kind gezondheidsproblemen heeft, is het logisch dat er meer zorgen zijn. Bij je kind, maar ook bij jezelf als ouder/verzorger. Je huisarts kan meedenken of er voor je kind extra voorzorgsmaatregelen nodig zijn.

Zorg ook goed voor jezelf!

Tot slot nog een laatste tip: het is heel belangrijk dat je als ouder/verzorger ook goed voor jezelf blijft zorgen in tijden van stress. Kinderen reageren sterk op veranderd gedrag van hun ouders.

Kijk ook eens op de website van Kind en Zorg https://kindenzorg.nl/kindvriendelijke-uitleg-corona/ voor leuke, duidelijke filmpjes en tips.

 

Bronnen tekst 'Tips om met kinderen over het coronavirus te praten':
Deze tekst is gebaseerd op het document 'How can parents talk to children about COVID-19 and its impact? Managing family communications and supporting children in a time of uncertainty. Archana Basu, Department of Psychiatry, Massachusetts General Hospital and Department of Epidemiology, Harvard T.H. Chan School of Public Health). De oorspronkelijke Engelstalige tekst is omgezet in de Nederlandse taal en aangepast voor de Nederlandse setting door medewerkers van de afdelingen Psychiatrie, Medische Psychologie, Medisch Maatschappelijk Werk, en de diensten Geestelijke Verzorging en ARBO van het Maastricht UMC+.

Verder werden geraadpleegd:
https://www.klasse.be/218676/hoe-praat-je-met-leerlingen-over-coronavirus/  
https://www.nu.nl/coronavirus/6037068/zo-praat-je-met-je-kind-over-coronavirus-benadruk-wat-het-zelf-kan-doen.html  
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/13/hoe-praat-je-met-kinderen-over-het-nieuwe-coronavirus/  

De tips zijn niet allesomvattend. Blijf medisch advies en adviezen met betrekking tot de volksgezondheid volgen. Als je bezorgd bent over het coronavirus, overleg dan met je huisarts wat er nodig is. Daarnaast kan ondersteuning en begeleiding vanuit de geestelijke gezondheidszorg helpen. Vraag je huisarts om een verwijzing.

Hulploket voor mentale problemen door corona

Op de website van het RIVM www.rivm.nl kun je terecht bij het Informatie- en Verwijscentrum COVID-19 (IVC), een digitaal loket dat hulp biedt als je worstelt met mentale gevolgen van de coronacrisis. 

Algemene corona-informatie

Kijk voor algemene informatie over het coronavirus en de richtlijnen op de website van het RIVM (Rijks Instituut voor Veiligheid en Milieu) en op rijksoverheid.nl.

 

Sluit de enquête