Volhouden is het moeilijkst

Als je wilt afvallen, kun je kiezen uit tientallen diëten: Cambridge, Atkins, Modifast, Keto… om er maar een paar te noemen. Er wordt op de dieetmarkt flink verdiend aan mensen met overgewicht, met helaas meestal weinig effectieve producten, therapieën en middelen om hen van hun probleem af te helpen. Maar het goede nieuws is dat het eigenlijk niet uitmaakt welke methode je volgt.

‘Als je het volhoudt, werkt elk dieet, of het nou vet-, koolhydraat- of eiwitbeperkt is’, zegt prof. dr. Anne Roefs van de Universiteit Maastricht, gespecialiseerd in abnormaal eetgedrag (obesitas, eetstoornissen en chronisch lijngedrag). ‘Zolang je er maar voor zorgt dat je meer calorieën verbruikt dan je binnenkrijgt.’

Makkie toch? Maar serielijners weten dat de vreugde vaak van korte duur is: de meesten komen toch weer aan. Juist omdat lijnen moeilijk is vol te houden. Anne Roefs: ‘Drastisch lijnen, zoals 500 calorieën per dag, houd je nooit vol. Je moet een gematigd dieet kiezen, met eten dat je lekker vindt. En realiseer je dat veel gewicht kwijtraken echt topsport is. Daar heb je hulp bij nodig, zoals intensieve begeleiding. Het blijvend veranderen van gewoontes is erg moeilijk.’

Het opnieuw aankomen heeft ook een biologische oorzaak. ‘Het lijf verzet zich tegen afvallen,’ zegt Martijn Brouwers. ‘Het is gewend aan je huidige gewicht. Wordt dat minder, dan treden allerlei mechanismen – extra hongergevoel bijvoorbeeld – in werking om dat tegen te gaan.’ Gijs Goossens: ‘Na gewichtsverlies gebruikt je lichaam minder calorieën omdat je niet alleen vetmassa maar ook spiermassa verliest. En de hoeveelheid spiermassa bepaalt voor een belangrijk deel het energiegebruik. Wil je op je nieuwe gewicht blijven, dan zal je structureel wat minder moeten eten en wat meer moeten bewegen. Val je terug in je oude leefstijl, dan kom je langzaam weer aan. Dat voelt als falen, maar de biologie van ons lijf maakt het helaas erg lastig om op je nieuwe, lagere gewicht te blijven. Afvallen is al een hele opgave, maar de verloren kilo’s er af hoúden is het allermoeilijkst!’

Hoe voorkom je het jojo-effect?