Zorgen voor jezelf is ook goed voor de ander

Vrouwenrollen
Je bent moeder, dochter, werknemer, vriendin, mantelzorger, sportcoach en nog veel meer. Met name vrouwen hebben vaak veel verschillende rollen. Hoe voorkom je dat die verschillende rollen te veel stress opleveren en je emmer overloopt? Medisch maatschappelijk werkers Janine Portier en Saskia Peulen geven tips voor deze vrouwen (en mannen).

Sandwichgezin

Alle zorgtaken voor je partner, kinderen en ouders bij elkaar leiden vaak tot zogeheten ‘sandwichgezinnen’. Saskia Peulen ziet regelmatig de voorbeelden op haar spreekuur: “Een vrouw – vaak tussen 40 en 60 jaar – zorgt zowel voor de partner en kinderen als voor (schoon)ouders. Als dan ook nog een werkgever aan haar gaat trekken, ontstaat een spagaat. Ook jonge ouders raken nogal eens verstrikt in zorg voor kleine kinderen, carrière, druk vanuit de sociale omgeving en niet te vergeten: sociale media. Maar je kunt onmogelijk overal aan voldoen.”

Haar advies: “Vraag je dan eens af wat er gebeurt als je iets niét doet. De perfecte ouder bestaat niet. Heb je ruimte om keuzes te maken? Kun je tijd voor jezelf inplannen? De morele druk of juist de steun van je omgeving kan hierin wel bepalend zijn.”

Verwachtingen waarmaken

Hoeveel en welke rollen je op je neemt, heeft met verwachtingen te maken. Verwachtingen van jezelf en de verwachtingen vanuit je omgeving. “Die verwachtingen zijn lastig om te buigen”, weet Janine Portier. “Maar het is wel belangrijk je te af te vragen van wie je alles moet: van jezelf of verwacht een ander dat van jou? Vaak blijkt in gesprekken die wij als maatschappelijk werker voeren dat een partner of vriendin gerust dingen wil overnemen, als jij hem/haar daar de kans voor geeft. Loslaten en accepteren dat een ander jouw taken overneemt – op zijn/haar eigen manier – kun je ook leren.”

Lichamelijke klachten door stress

Veel lichamelijke klachten als hoge bloeddruk, diabetes, overgewicht en burn-out hebben een relatie met stress. “Het is belangrijk dat je bij de mensen in je omgeving bespreekbaar maakt welke rollen jou zwaar vallen”, adviseert Janine. “Als je niemand deelgenoot maakt van jouw zorgen, kan niemand je helpen. Kijk eens om je heen met wie je binnen jouw sociale netwerk jouw taken kunt delen. Verandering van vaste patronen maakt je niet tot een slechtere partner, moeder of dochter. Breng eens samen in kaart hoe je over elkaars taken en gedrag denkt. Dat leidt vaak tot verrassende oplossingen.”

Stress zien bij anderen

“Als maatschappij zouden we veel beter op elkaar moeten letten”, vindt Saskia. “We signaleren dan eerder dat iemand in onze omgeving opgebrand dreigt te raken door te veel rollen te vervullen. Ook huisartsen en werkgevers kunnen een belangrijke rol spelen in die signalering, door goed achter de werkelijke oorzaak van klachten en problemen te kijken.”

Bewaak ook je grenzen

“Je weet vaak wel van jezelf dat je over je grenzen gaat en dat je meer aan jezelf moet gaan denken. Maar dat laatste voelt dan vaak als een extra taak erbij en daar heb je de fut niet meer voor. Als je echter langdurig stress ervaart en over jouw grenzen heen blijft gaan, kan dit leiden tot een burn-out.”

Momenten voor jezelf nemen

Momenten voor jezelf nemen, is heel waardevol, zeggen beide maatschappelijk werkers: “Als bijvoorbeeld een moeder na een langdurig verblijf bij haar kind in het ziekenhuis even naar huis gaat en bijvoorbeeld na een kappersbezoek terugkomt, zie ik een heel andere vrouw, vol nieuwe energie. Je hoeft geen rekening te houden met wat anderen van je denken als je een moment voor jezelf inbouwt om het vol te houden. Sta jezelf ook gerust een baaldag toe. Bij lichamelijke klachten zit bijna altijd een psychische component. Als je je daarvan bewust bent, kun je er zelf iets aan gaan doen.”

Tips om je rollen vol te houden:

  • Neem dagelijks een pauzemoment waarin je tot rust komt en voelt wat je zelf nodig hebt om weer te aarden. Bijvoorbeeld door yoga, een bad nemen, mediteren, wandelen, sporten, je hobby uitoefenen, etc. Zie het als goed zorgen voor jezelf, zodat je dan nog beter voor anderen kunt zorgen.
  • Vraag je huisgenoten om jouw pauzemomenten te respecteren.
  • Chronische stress verzwakt je immuunsysteem, geeft risico op overgewicht, slaapgebrek, buikklachten, depressie, diabetes en hartaandoeningen. Bepaal waar jouw grenzen liggen en probeer je daaraan te houden. Vraag mensen in jouw omgeving om je daarbij te helpen.
  • Eet gezond, ga op tijd naar bed, zorg voor voldoende beweging en laat alcohol en roken achterwege.
  • Zet al jouw rollen eens op een rijtje en geef daarbij een cijfer voor de prioriteit die ze voor jou hebben, zonder jezelf daarbij weg te cijferen. Kijk dan eens hoe je het anders zou willen en ga daarover in gesprek met de mensen in je omgeving zoals je partner, huisarts of praktijkondersteuner, werkgever of bedrijfsarts.
  • Blijf vooral niet in je eentje door ploeteren! 

Ook interessant

 

Aanmelden nieuwsbrief
Sluit de enquête