Hoofdpijn – hoe ontstaat het en hoe kom je er vanaf?

Bijna iedereen heeft wel eens last van hoofdpijn. De één wat vaker dan de ander. Eén op de vijf Nederlanders heeft elke week wel een keer milde hoofdpijn, ook wel spanningshoofdpijn genoemd. Eén op de 25 landgenoten heeft zelfs élke dag hoofdpijn. Meestal kan het niet zoveel kwaad, maar het kan wel heel vervelend zijn.

Er zijn echter ook vormen van zware hoofdpijn, zoals migraine en clusterhoofdpijn, die in aanvallen komen die een enorme impact hebben op je leven. Zo’n 15 procent van de Nederlanders krijgt regelmatig een migraineaanval en één op de 1000 mensen lijdt aan clusterhoofdpijn.

Hoewel het dus heel vaak voorkomt, heeft de wetenschap nog lang niet alle vragen over hoofdpijn kunnen beantwoorden. Over de extreme vormen – zoals clusterhoofdpijn en migraine – is meer bekend. Maar juist over de mildere en veel voorkomende vormen van spanningshoofdpijn weten we weinig.

Vijfde hersenzenuw

Migraine en clusterhoofdpijn zijn aandoeningen van de hersenen. Spanningshoofdpijn is geen ziekte. Het is meer een signaal dat aangeeft dat er iets in het lichaam aan de hand is. Maar wat? Er zijn vele mogelijke triggers bekend die dat signaal, die pijn, kunnen uitlokken, dat weten we ook. En het heeft iets te maken met de vijfde hersenzenuw.

Deze zenuw loopt ‘door’ je gezicht. De uiteinden van deze zenuw komen onder je schedel bij elkaar en pikken de pijnprikkel op, die wordt doorgegeven aan de hersenstam, die ze weer doorgeeft aan de hersenschors. De pijnprikkels leggen in je hoofd dus best een lange weg af, en dat voel je.

Een simpele pijnstiller helpt meestal wel tegen milde hoofdpijn. Maar omdat veel en vaak pijnstillers gebruiken juist weer hoofdpijn kan veroorzaken, is het goed om op zoek te gaan naar wat bij jou hoofdpijn uitlokt. Cafeïne is bijvoorbeeld een bekende trigger. Dat zit niet alleen in koffie en energiedrankjes, maar ook in cola en chocolade. De één krijgt hoofdpijn van de cafeïne zelf, de ander juist van het gebrek aan cafeïne: in dat geval is de hoofdpijn een afkickverschijnsel. Er zijn ook mensen die hoofdpijn krijgen van sulfiet in rode wijn, nitraat in oude kaas of aspartaam in zoetjes. En natuurlijk van alcohol.

Houd een hoofdpijndagboek bij

Er zijn duizend-en-één uitlokkers te bedenken. Om je persoonlijke triggers te ontdekken, kan een hoofdpijndagboek helpen. Daarin houd je bij wanneer je hoofdpijn hebt en wat je die dag hebt gedaan en gevoeld. Wat heb je gegeten of gedronken? Was het mooi weer of juist niet? Ben je gestrest, heb je goed of slecht geslapen, heb je lang achter een beeldscherm gezeten? Door alles op te schrijven ontdek je wellicht patronen en kun je de triggers vermijden.