Zo erg is het om in je neus te peuteren

Sociaal geaccepteerd is het zeker niet, maar ondanks dat doet bijna iedereen het weleens: neuspeuteren. Maar hoe erg is dat nu eigenlijk? In deze Gezond Idee-blog legt aios Keel-, Neus- & Oorheelkunde Milou van Orsouw, van het Maastricht UMC+, het uit.  

Om de schadelijke effecten van neuspeuteren uit te leggen moet ik eerst wat meer vertellen over de functies van de neus. De binnenkant van de neus heeft verscheidene schelpvormige botuitstulpingen die het oppervlak aan de binnenkant van je neus vergroten. Die botonderdelen zijn – net als de wanden van de neus en het neustussenschot (dat de beide neusgangen van elkaar scheidt) – bekleed met een dun membraan, het neusslijmvlies. In ons neusslijmvlies zitten kleine kliertjes die slijm aanmaken en daarmee het neusslijmvlies continu bedekken. Klinkt vies, maar dat slijm zorgt ervoor dat je neus aan de binnenkant altijd vochtig is en bevochtigt ook de ingeademde. Daardoor is de ingeademde lucht beter geschikt voor de longen.

Onze neus heeft drie belangrijke functies

Daarnaast werkt onze neus als een thermostaat die ervoor zorgt dat de ingeademde lucht nagenoeg op lichaamstemperatuur is wanneer die de longen bereikt. De derde functie van de neus en het neusslijmvlies is het schoonmaken van de ingeademde lucht. In de lucht zitten stofdeeltjes en andere kleine viezigheden. Die blijven in de slijmlaag op het slijmvlies kleven. Vervolgens wordt het slijm inclusief alle viezigheid door allemaal kleine haartjes die in het slijmvlies zitten met een ritmische beweging – als een bezem – naar de achterkant van de neus verplaatst en vandaaruit naar de keel waar het wordt door geslikt. Hiermee wordt voorkomen dat de viezigheid in de longen komt, waar het schade kan geven. In plaats daarvan wordt die viezigheid onschadelijk gemaakt in de maag. 

Je neusslijmvlies raakt snel beschadigd

De neus is dus verantwoordelijk voor 3 belangrijke functies: bevochtigen, verwarmen en schoonmaken van de ingeademde lucht. Wat is dan de relatie met neuspeuteren? Wel nu, het slijmvlies is zeer kwetsbaar en raakt makkelijk beschadigd. Beschadiging aan het slijmvlies bij het neuspeuteren komt voornamelijk door de vingernagels, die vlijmscherp kunnen zijn. Naast directe ongemakken door beschadiging, zoals een bloedneus, kan beschadiging van het slijmvlies er ook voor zorgen dat het zijn functie niet meer goed kan uitvoeren. 

Dat zit zo: door het peuteren in je neus gaat het slijmvlies kapot en kan het gaan bloeden. Er ontstaat dan een korstje dat weer opnieuw een irritant gevoel geeft, waardoor je weer begint te peuteren. De vicieuze cirkel die zo ontstaat, geeft een blijvende irritatie van het slijmvlies waardoor dit onherstelbaar beschadigd kan raken en zelfs een gaatje in het neustussenschot kan geven. Dit verstoort de normale luchtstroom in de neus en kan leiden tot meer korstjes en pijnklachten en irritatie.   

Waarom peuteren we eigenlijk in onze neus?

Wanneer er een overvloed aan viezigheid in je neus aanwezig is, vormt die een vastere slijmprop in je neus die niet meer goed door de haartjes in het neusslijmvlies naar achteren kan worden gebezemd. Deze slijmproppen geven een gevoel van irritatie in je neus en kunnen de neusdoorgang voor lucht blokkeren. Dat kan ook gebeuren bij een infectie waardoor het slijmvlies in je neus meer en dikker slijm aanmaakt. Om van deze vastere slijmproppen af te komen, snuiten we onze neus of halen die op. Maar dit zijn ook de momenten dat er vaak in de neus wordt gepeuterd. Daarnaast peuteren we ook wel uit gewoonte. Soms zelfs zonder het door te hebben. 

Dit moet je wel doen bij een geïrriteerde neus

Heb je een droge neus of een gevoel van irritatie door veel slijm of viezigheid? Spoel je neus dan met zout water. Daarna is het goed om je neus te zalven, bijvoorbeeld met een speciale neuszalf of vaseline. Veeg een beetje zalf af aan de binnenzijde van je neus en snuif de zalf voorzichtig op of masseer de zalf vanaf de buitenaf door op je neusvleugel te drukken. Verspreidt de zalf níét met je vinger ín je neus! Dat geeft weer kans op beschadiging van het neusslijmvlies. 

Milou van Orsouw,
Aios Keel-, Neus- & Oorheelkunde Maastricht UMC+ 

Ps. Voor wie wil weten of het kwaad kan om de ‘neuspeuteroogst’ op te eten. Dat kan over het algemeen geen kwaad. Het is immers de functie van de trilharen in je neus om het snot, met daarin de opgevangen viezigheid, richting je keel te verplaatsen waarna het ook wordt doorgeslikt.

 Lees ook:

in je neus peuteren
Foto iStock
Sluit de enquête