Nierstenen? Tips om ze te voorkomen!

 

nierstenen

Hoewel ze niet levensbedreigend zijn, kunnen ze knap vervelend en bovendien zeer pijnlijk zijn: nierstenen. In onze urine zitten zouten en mineralen. Als die samenklonteren, vormen ze nierstenen. Zonder het te weten, hebben veel mensen nierstenen. In de meeste gevallen plassen ze die steentjes gewoon weer uit, vertelt dr. Elmer Francisca, uroloog in het Maastricht UMC+. “De meeste nierstenen zijn namelijk heel klein. Problemen ontstaan er pas als een niersteen vast komt te zitten in een urineleider. Dat kan hevige pijnaanvallen veroorzaken.” Hij legt uit wie risico loopt op het ontwikkelen van nierstenen en geeft tips om nierstenen te voorkomen. 

Hoe ontstaan nierstenen?

Een van de belangrijkste taken van onze nieren is het filteren van afvalstoffen uit je bloed. Deze afvalstoffen verlaten je lichaam via de urine. Pas als de concentratie van deze oplosbare zouten en mineralen in de urine te hoog is, ontstaan nierstenen. “In plaats van in de urine op te lossen, vormen deze stoffen dan kleine kristallen die samenklonteren tot een steentje,” legt uroloog Francisca uit. 

Even wat feitjes op een rij: 

  • Nierstenen komen het vaakst voor bij mensen die relatief weinig drinken en aanleg hebben voor het maken van stenen.
  • Nierstenen komen in bepaalde families meer voor.
  • Er zijn verschillende soorten nierstenen, waarbij de meeste nierstenen calciumstenen zijn, meestal in de vorm van calciumoxalaat. Dat is een stof die van nature in voedsel zit. Sommige vruchten en groenten, maar ook noten en chocolade bevatten hoge hoeveelheden oxalaat.
  • Mannen hebben twee tot drie keer meer risico op nierstenen dan vrouwen. 
  • Hoewel nierstenen niet aan een bepaalde leeftijd zijn gebonden, komen ze vaker voor bij het toenemen van de leeftijd.

Volgens dr. Francisca kan het ontstaan van nierstenen verschillende oorzaken hebben:

  • Te weinig vocht uitplassen, bijvoorbeeld als gevolg van te weinig drinken, overmatig zweten of vochtverlies door diarree.
  • Uitscheiding van grote hoeveelheden mineralen zoals calcium, oxalaat en urinezuur. Sommige mensen hebben veel van deze mineralen in hun bloed, als gevolg van een dieet, erfelijke aanleg of ziekte. Als er veel van deze mineralen in je bloed zitten, komen er ook veel terecht in je urine.
  • Het gebruik van bepaalde medicatie.
  • Een chronische urineweginfectie, bijvoorbeeld een blaasontsteking of een nierbekkenontsteking.
  • Een voedingspatroon dat veel dierlijke eiwitten (vooral rood vlees) en veel zout bevat. 
  • Overgewicht.
  • Afwijkingen van de urinewegen.

Nierstenen voorkomen

Elmer Francisca: “We weten dat er een erfelijke aanleg voor nierstenen bestaat. In bepaalde families komen nierstenen vaker voor dan in andere families. Maar behalve erfelijkheid spelen leefstijl en voeding ook een belangrijke een rol.” De uroloog benadrukt dat mensen die nooit nierstenen hebben gehad, niet speciaal op hun voeding hoeven te letten: “Een gevarieerd en gezond voedingspatroon met voldoende vochtinname is dan prima. Het wordt een ander verhaal als je wel aanleg hebt voor het ontwikkelen van nierstenen. Wie eenmaal last heeft gehad van nierstenen heeft namelijk een groot risico dat deze vroeg of laat terugkomen.”  

Toch benadrukt de uroloog dat je zelf een hoop kunt doen om te voorkomen dat je opnieuw last krijgt van nierstenen:   

Drinkadviezen:

  • Drink voldoende. Zorg voor minimaal twee liter urineproductie per dag. 
  • Drink vooral tijdens het eten en voor het slapen gaan extra. Dan is de urine het meest geconcentreerd. 
  • Drink vooral (kraan)water en suikerarme frisdranken. 
  • Drink regelmatig citrusvruchtensappen. Deze dranken bevatten relatief veel citraat en kalium. Dit zijn stofjes die een remmende werking hebben op kristalvorming in de nieren.  
  • Vermijd te veel thee, cola en energiedrankjes. Deze dranken bevatten veel oxalaat dat de kristalvorming in de nieren kan bevorderen.

Voedingsadviezen:

  • Beperk het eten van dierlijke eiwitten.
  • Wees matig met keukenzout.
  • Neem citrusvruchten zoals mandarijnen, citroenen en sinaasappels op in je voedingspatroon. Deze bevatten citraat dat beschermt tegen nierstenen. 
  • Eet niet te veel voedingsmiddelen die rijk zijn aan oxalaat. Dat zijn onder meer groene bladgroenten, rode bieten, champignons, bessen, chocolade en noten. 

Meld je aan voor de Gezond Idee nieuwsbrief

 

Sluit de enquête