Overgang en seksualiteit
Er verandert in de overgangsfase heel veel in het leven van vrouwen. Dat heeft natuurlijk ook invloed op je seksleven.

Minder zin in seks rond de overgang

Minder zin in vrijen en pijn bij het vrijen staan in de top 10 van meest voorkomende overgangsklachten. Klinisch psychologe/seksuologe dr. Reinhilde Melles ziet dan ook regelmatig vrouwen met deze klachten op haar spreekuur. "Door de hormonale veranderingen in het lichaam tijdens en na de menopauze worden de slijmvliezen en huid droger en minder elastisch, en dus gevoeliger en kwetsbaarder. Ook in de vagina. Dat lijdt bij veel vrouwen tot pijn bij het penetreren."

Vrij nooit met pijn, adviseert drs. Reinhilde Melles, want dan kun je snel in een negatieve spiraal terecht komen. "Alleen al bij de gedachte aan pijnlijke seks, span je je spieren te zeer aan en vermindert je gevoel van opwinding, wat lijdt tot pijn bij het vrijen, minder lubricatie en meer pijn ."

Veranderend zelfbeeld

Pijn bij het vrijen kan ervoor zorgen dat je minder zin in seks hebt, maar ook andere zaken spelen een rol. Drs. Reinhilde Melles. "Er verandert in de overgangsfase heel veel in het leven van vrouwen. Het verdwijnen van de vruchtbaarheid, veranderingen in het uiterlijk, de kinderen die vaak het huis uit gaan. Dit alles leidt tot verandering van rol en zelfbeeld. Er zijn vrouwen die in een zwart gat vallen, een negatief zelfbeeld ontwikkelen en somber worden. Ze voelen zich uitgerangeerd als vrouw en moeder. Sommige koppels merken dan juist dat ze elkaar zijn kwijt geraakt doordat ze zich teveel op hun kinderen, werk e.d. hebben gericht en te weinig in hun liefdesrelatie hebben geïnvesteerd. Dat heeft natuurlijk ook invloed op je seksleven. Het is niet voor niets dat juist dan veel koppels uit elkaar gaan."

Waar mannen op kunnen letten

"Waar je als man rekening mee kunt houden, is dat voor vrouwen intimiteit en contact – niet alleen lichamelijk, maar ook psychisch – heel belangrijk zijn. Vrouwen zijn over het algemeen namelijk veel contextgevoeliger dan mannen. Intimiteit zorgt bij vrouwen voor een psychologisch gevoel van opwinding en begerenswaardigheid, waardoor ook de zin in seks toeneemt."

Vrouwen kunnen – bij voldoende stimulatie – zeker opgewonden raken, evenzeer als voor de menopauze. Het duurt alleen langer. Drs. Reinhilde Melles: "Neem de tijd bij het vrijen en wacht met penetratie tot je echt opgewonden bent. Glijmiddel en seksspeeltjes kunnen soms uitkomst bieden om de opwinding te verhogen, maar je moet ze eerder zien als iets meer peper in de maaltijd. Voor veel vrouwen is het samen genieten van de maaltijd veel belangrijker. Het gaat veel vrouwen om de intimiteit en het contact, niet het orgasme. Verleg daarom de focus van presteren (lees: een orgasme/ penetratie) naar samen genieten. Dat kan een aanpassing betekenen van de vrijstel – die veel koppels na lange tijd samen ontwikkelen . Maar dat kan juist ook weer een boost aan je seksleven geven. Door zelf het initiatief te nemen en door te masturberen , worden je zin en opwinding vergroot."

Meer zin in seks rond de overgang

Sommige vrouwen krijgen juist meer zin in seks rond de overgang. "Er zijn vrouwen die zich in de overgangsfase helemaal hervinden en een gevoel van vrijheid ervaren. Doordat de kinderen het huis uit zijn, komen ze meer aan zichzelf toe en bloeien juist in die fase helemaal op. En krijgen daardoor ook meer zin in seks, willen experimenteren en ontdekken bijvoorbeeld dan voor het eerst dat vrouwen meerdere orgasmes kunnen krijgen. Het feit dat ze meer tijd en rust voor seks kunnen nemen omdat ze niet meer 'betrapt' kunnen worden door hun kinderen, speelt daarin ook een rol.

Voor partners kan het heel fijn zijn als hun vrouw meer zin in seks heeft en wil experimenteren, maar het kan ook tot problemen lijden in een relatie. "Veel mannen krijgen in deze leeftijdsfase last van erectieproblemen of een verminderd libido. Dan is het moeilijk als je vrouw seksueel veel actiever wordt. Ook dit kan lijden tot relatieproblemen."

Praat altijd over je klachten

"Wat de klachten ook zijn, praat er in ieder geval over!", adviseert drs. Reinhilde Melles. "En als je er zelf/samen niet uitkomt en de klachten aanhouden, praat er dan over met je huisarts. Die kan vaak al eerste adviezen geven en je desgewenst doorverwijzen naar een seksuoloog/psycholoog."

Tot slot nog enkele tips van klinisch psychologe/seksuologe dr.Reinhilde Melles:

  • Op www.seksualiteit.nl vind je veel nuttige informatie over seksualiteit en de overgang. Onder meer de brochures over Pijn bij het vrijen en Seks als je ouder wordt.
  • Op www.npo.nl vind je de mooie documentaire 'Documentaire 69: Liefde, Seks, Senior'. Ook de boeken van de Belgische psychologe/seksuologe Goede Liekens kan ik aanbevelen. Ze zijn heel direct, maar bevatten veel goede tips.

gezond
  
Sluit de enquête