Dit zegt je urine over je gezondheid

Je doet het meerdere keren per dag, gemiddeld zo’n 6 tot 8 keer, waarschijnlijk zonder er al te veel bij na te denken: plassen. Toch valt er een hoop te vertellen over urine, onder meer wat je urine zegt over je gezondheid. Uroloog drs. Martijn Smits van het Maastricht UMC+ geeft uitleg.

Hoeveel plassen we op een dag en hoeveel plas je per keer?
“Per dag krijg je gemiddeld zo’n 2500 a 2600 cc aan vocht binnen, via je voeding en via vocht dat je drinkt. Daarvan raak je ongeveer 500 cc kwijt door te zweten en via de adem. De rest plas je uit. Een mannenblaas heeft een capaciteit van 450 à 500 cc, een vrouwenblaas is iets kleiner met een capaciteit van 350 à 400 cc. Per keer plas je dus rond de 400 cc uit. Dat doe je zo’n 6 à 8 keer per dag. Bij het plassen ontspant de kringspier zich en trekt de blaas samen, en loopt de urine naar buiten. Vrouwen plassen overigens een beetje als een stortbak. Ze hebben een korte plasbuis vergeleken met mannen. De urine hoeft daardoor maar een kleine afstand te overbruggen en kan als het ware vallen met de zwaartekracht.” 

Hoe lang duurt het voordat een glas water urine wordt?
“Dat is volledig afhankelijk van hoeveel je drinkt. De nieren houden het vochtgehalte in de bloedvaten in evenwicht. Hoe meer je drinkt, hoe hoger het vochtgehalte in je vaten des te sneller vocht wordt omgezet in urine. Wat ook van invloed is, is hoeveel je zweet. Als je heel veel zweet hoef je ook minder te plassen, want dan raak je je vocht op een andere manier kwijt.”

Wat zit er allemaal in je urine?
“Urine bevat afvalstoffen, vooral afbraakproducten van de spieren, zoals zouten; calcium, urinezuur, natrium en chloride. Ook daarbij bewaken de nieren de balans: wat je te veel hebt plas je uit. Drink voldoende om je nieren goed te spoelen.”

Wat zeggen de geur en kleur van je urine?
“De kleur van je urine zegt iets over je vochtstatus. Als je urine licht is dan is je vochtbalans vaak goed, is je urine donker van kleur dan kan dat komen doordat je te weinig drinkt. Je moet dan meer drinken. Bepaalde medicijnen kunnen je urine oranje laten kleuren. Bij bepaalde bacteriën kan je urine zelfs groen of blauw kleuren. Heeft je urine een rode kleur of colakleur dan zit er bloed in je urine. In die gevallen (bij groene, blauwe, rode of colakleurige urine) moet je contact opnemen met je huisarts. Als je urine erg sterk ruikt dan is je urine sterk geconcentreerd en drink je te weinig. Bij een ammoniakachtige geur kan er sprake zijn van een urineweginfectie. Neem ook dan contact op met je huisarts. Ook je voeding kan invloed hebben op de geur en kleur van je urine. Zo kan het eten van rode bietjes zorgen voor rode urine en denk aan de sterke lucht van je urine als je asperges hebt gegeten.”

En hoe zit het met schuimende urine?
“Schuimt je urine dan bevat je urine veel eiwit. Als dat een enkele keer voorkomt is dat onschuldig. Als dat vaak voorkomt is het advies om hiermee naar de huisarts te gaan.” 

Hoe erg is het om je plas op te houden?
“Om je plas op te houden moet je je blaasspier ontspannen en je sluitspier aanspannen (en bij het plassen andersom). Als je je plas lang ophoudt als de maximale blaascapaciteit is bereikt dan ben je je blaasspier aan het overrekken, de druk in je blaas loopt dan op en vervolgens loopt de druk op je nieren op. Als je een enkele keer je plas ophoudt is dat niet erg, maar het is niet goed als je voortdurend je plas ophoudt. Als je continu je blaas overrekt, kunnen de blaas- en sluitspier op een gegeven moment niet voldoende kracht meer zetten en kun je de controle over je blaas verliezen. Dat zie je bijvoorbeeld in de vervoerssector. Vrachtwagen- en taxichauffeurs zijn notoire plasophouders, ze stellen heel vaak heel lang het plassen uit en dan zie ik ze uiteindelijk op mijn spreekuur.”

Waarom moet je vaker plassen als het koud buiten is?
“Kou kan je blaas prikkelen, de blaas krijgt dan eerder – bij een lager cc-volume – al het signaal dat hij vol is. Dat kan overigens ook gebeuren door koffie en thee. Die bevatten cafeïne en theïne die je blaas kunnen prikkelen. Dus als je heel veel moet plassen is het eerste advies om minder thee en koffie te drinken.”   

Ook interessant

Meld je aan voor de Gezond Idee nieuwsbrief

urine
Foto iStock
Sluit de enquête