Werken bij extreme temperaturen: zo houd je het hoofd koel

 

hitte
Foto iStock

Tijdens extreme hitte neemt onze concentratie af. Dat kan leiden tot onveilige situaties op het werk, maar ook tot fysieke problemen zoals oververhitting of uitdroging. Dr. Patricia Stassen, internist acute geneeskunde Maastricht UMC+, pleit voor meer alertheid en aanpassingsvermogen. "Drink aanzienlijk meer dan de gebruikelijke 1,5 liter vocht per dag, doe geen grote inspanningen en begin vroeger."

Periodes met hele hoge temperaturen. In Nederland komen ze door de klimaatverandering steeds vaker voor. En dat vraagt het nodige van ons aanpassingsvermogen. Ouderen en mensen met chronische ziekten zoals diabetes type 1 moeten sowieso extra oppassen tijdens een hittegolf, maar ook 'gewone' werknemers doen er verstandig aan om het hoofd koel te houden.

Pas op voor oververhitting en uitdroging

Een mens functioneert optimaal bij een omgevingstemperatuur van 27 graden. Ons lichaam is echter niet goed bestand tegen 29 graden of hoger. Oververhitting en uitdroging liggen dan op de loer en dat kan ernstige gevolgen hebben. "Niet voor niets meten we bij een patiënt die het ziekenhuis binnen wordt gebracht meteen de temperatuur", vertelt internist dr. Patricia Stassen. Iemand die een temperatuur van 40 graden heeft, is heel erg ziek en kan zelfs het bewustzijn verliezen. "Oververhitting is ernstig en het is bij extreme temperaturen voor iedereen oppassen geblazen."

Negeer oververhittingssignalen niet

Bedreigingen die bij extreme hitte op de loer liggen, zijn vooral uitdroging en oververhitting. Signalen die er op wijzen dat je last begint te krijgen van de warmte zijn concentratieverlies, je 'flauw voelen', wazig zien en krampen. Het is zaak om die symptomen niet te negeren, want zowel oververhitting als uitdroging kunnen ernstige gevolgen hebben. Stassen: "De één kan beter tegen extreme hitte dan de ander. Maar iedereen heeft uiteindelijk zijn grenzen, dus het is zaak om je op de juiste wijze aan een hittegolf aan te passen. Het is bijvoorbeeld niet verstandig om in het geval van een hoge temperatuur van 30 graden tientallen kilometers te gaan wandelen of net zo hard als normaal in de bouw te werken."

Besef dat de veiligheid op het werk door hoge temperaturen in het geding kan komen. Het aantal ongelukken in het verkeer neemt bij extreme hitte bijvoorbeeld beduidend toe. De concentratie van mensen is bij hoge temperaturen per definitie lager, er zit meer smog in de lucht en het slapen gaat minder goed. Daardoor neem je bijvoorbeeld net even dat afstapje wat ongelukkig, druk je op een verkeerde knop of schrijf je een verkeerd recept uit. "Iedereen functioneert uiteindelijk minder bij extreme hitte, we zijn ten slotte allemaal mensen", weet dr. Patricia Stassen. "Nu die extreme hitte steeds regelmatiger voorkomt in Nederland, is het belangrijk dat we ons leven daar op inrichten. In Nederland zijn we dat aanpassingsvermogen jammer genoeg een beetje kwijtgeraakt, we denken dat we alles wel onder controle hebben; maar het weer kun je niet naar je hand zetten. Ofwel: we moeten leren hoe we ons gedrag en omgeving aan kunnen passen aan extreme weersomstandigheden."

Eerder tropenroosters inzetten

In mediterrane landen weten ze al lang hoe je met extreme temperaturen omgaat. Ze beginnen vroeger, werken vaker in de avond, dragen dunne zonwerende en vochtregulerende kleding en doen af en toe een siësta. "Airco is ook een adequate oplossing en die zien we gelukkig steeds vaker in Nederland op kantoor en in de auto opduiken. Maar mensen die hard moeten werken in de buitenlucht hebben daar niks aan. Het zou fijn zijn als werkgevers voor hen wat sneller tropenroosters in kunnen zetten ofwel om zeven uur beginnen en vroeg in de middag stoppen als de zon het felst schijnt. Besef tevens dat je op hete dagen niet genoeg hebt aan de gebruikelijke 1,5 liter vocht per dag, maar dat je het beste veel meer kunt drinken. Doe verder iets rustiger aan, neem wat meer pauzes en ben alert op oververhittingssymptomen."

Tips: werken met een koel hoofd

  • Gebruik indien mogelijk airco. Begin vroeger, bijvoorbeeld om 7.00 uur en eindig vroeg in de middag.
  • Doe iets rustiger aan dan normaal. Neem extra pauzes.
  • Beperk inspanningen en blijf zoveel mogelijk uit de zon. En als je toch een tijd in de zon staat, zet iets op je hoofd zoals een petje. 
  • Draag dunne kleding die vocht afvoert en zon afketst.
  • Drink bij hoge temperaturen aanzienlijk meer vocht per dag dan de gebruikelijke 1,5 liter. Een extra glaasje bouillon met wat extra zout, zal je goed doen.
  • Let op symptomen van oververhitting zoals concentratieverlies, flauwtes of krampen.
  • Kijk of je urine niet te donker wordt, dat is een teken van uitdroging. Vermijd grote inspanningen, een lange wandeltocht tijdens extreme hitte is bijvoorbeeld geen goed idee.
  • En als u al wat ouder bent: overleg bij twijfel met een arts over het tijdelijk stoppen of verminderen van medicijnen, zoals plastabletten en bloeddrukverlagers. Deze medicijnen kunnen namelijk het vermogen om uitdroging tegen te gaan, verminderen.

Kijk ook het filmpje van het RIVM over het omgaan met extreme temperaturen. 

Lees ook Wat te doen bij hitte/ extreme temperaturen. 

 

Sluit de enquête