Waarom zijn vezels zo gezond?

Het wordt vaak geroepen: vezels zijn gezond! Maar waarom? Wat zijn dan die positieve gezondheids-effecten? En wat zijn vezels nu eigenlijk? Prof. dr. Jogchum Plat, hoogleraar fysiologie van de voeding aan het Maastricht UMC+, zet de gezondheidsvoordelen op een rij.

"Voedingsvezels, of kortweg vezels, is de verzamelnaam voor een diverse groep koolhydraten die niet in de dunne darm worden verteerd door je lichaamseigen enzymen, maar wel gedeeltelijk door de bacteriën in de dikke darm. We bedoelen met 'gezonde voedingsvezels' vooral voedingsmiddelen die van nature rijk zijn aan deze vezels. Niet zozeer geïsoleerde vezels die uit hun natuurlijke bron zijn gehaald en vervolgens aan een andere voedingsmiddel zijn toegevoegd. Voor die laatste groep – toegevoegde vezels – is er namelijk veel minder wetenschappelijk bewijs dat ze een positieve werking hebben."

Vezels goed voor darmflora

Wat zijn dan de positieve werkingen van voedingsvezels? "Vezels zijn onder meer belangrijk voor een gezonde samenstelling van je darmbacteriën. Je darmflora [dit zijn alle bacteriën in je darm] speelt een belangrijke rol bij de vertering van voedsel. Daarnaast is de darmflora ook een belangrijk onderdeel van je immuunsysteem, omdat het een barrière vormt tegen ziekteverwekkers. Het is dus belangrijk om een zo optimaal mogelijk samengestelde darmflora te hebben. Voedingsvezels laten de goede bacteriën in je darm beter groeien. Ze zorgen bovendien voor een goede stoelgang." Meer over gezonde darmen

Beter afvallen dankzij vezels

Vezels kunnen ook een boost geven aan je dieet. Jogchum Plat: "Voedingsvezels zijn moeilijker verteerbaar. Het duurt dus langer voordat ze verteerd zijn en creëren zo een langer verzadigingsgevoel. Hierdoor heb je minder snel trek en dat kan helpen bij het afvallen." Dit geeft je dieet ook een boost

Mineraalopname beter met vezels

Vezels zorgen verder voor een betere opname van mineralen door het lichaam. "Mineralen zijn belangrijke stoffen die helpen bij verschillende processen in je lichaam. Zo zorgen de mineralen natrium en kalium bijvoorbeeld voor je vochthuishouding en is calcium belangrijk voor je botten. Voedingsvezels zorgen voor een betere opname van mineralen, zoals calcium, magnesium en ijzer door het lichaam."

Verlaging ongunstig LDL-cholesterol door vezels

Voedingsvezels verlagen verder onder meer het LDL-cholesterolgehalte in je bloed. LDL is 'ongunstig' cholesterol dat een belangrijke risicofactor is voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Jogchum Plat: "Voedingsvezels vormen een dun laagje in de dunne darm. Dit laagje vermindert de reabsorptie van galzuren, waardoor in de lever meer galzuren gemaakt moeten worden uit cholesterol. Hiervoor gebruikt de lever het LDL-cholesterol uit je bloed en daardoor wordt dus je LDL-cholesterolgehalte in het bloed verlaagd."

Vezels kunnen darmkanker helpen voorkomen

Verschillende voedingsvezels spelen een rol in de preventie van darmkanker, aldus Jogchum Plat. "Bijvoorbeeld cellulose, dat in veel plantaardige vezels te vinden is. Cellulose verlaagt de productie van stoffen in de ontlasting die mogelijk darmkanker kunnen veroorzaken. Ook houdt cellulose de darmen schoon omdat het moeilijk te verteren is en zo eventueel schadelijk materiaal van de darmwand mee kan nemen. Bovendien vergroot cellulose het volume van de verteerde voedselmassa en houdt het meer vocht vast in de darmen waardoor de stoelgang versoepeld wordt."

Eet voldoende vezels!

Kortom: vezels kunnen helpen je cholesterol te verlagen, hebben een positief effect op je darmflora, kunnen eventueel helpen bij het afvallen en ze bevorderen de mineraalopname. Ze spelen zelfs een beschermende rol in de preventie van darmkanker. "Daarom is het dus belangrijk om voldoende vezels te eten!", aldus Jogchum Plat. "Het Voedingscentrum adviseert om 30 tot 40 gram vezels per dag te eten. Daarbij is het belangrijk om voedingsmiddelen te eten die van nature rijk zijn aan vezels en niet de geïsoleerde vezels alleen."

Goede vezelbronnen

"Eet vooral verschillende vezelrijke voedingsmiddelen om de effecten van alle vezels te benutten. Vezels zijn te vinden in veel groente en fruit, zoals appels, perziken, sinaasappelen, courgette, en aardappels. Verder vind je ze in volkoren pasta's, noten, peulvruchten en volkorenbrood. Volkorenbrood bevat de meeste vezels omdat bij andere broodsoorten veel vezels worden verwijderd bij het fijnmalen van graan tot meel." Vezelrijke recepten van Gezond Idee

Meer op http://www.voedingscentrum.nl/nl/zoek.aspx?query=vezels&ref=nl.
En kijk ook eens op: https://www.mlds.nl/gezonde-buik/vezelrijke-voeding/.

 

 

Tekst: Vera van der Ham