Maastricht UMC+
Vrouwen kunnen er weleens wat lacherig over doen: denk aan grapjes over 'de tweede leg', het plotseling gekoesterde baardje en de voorbijrazende 'mamils' (middle-aged-men-in-lycra) op racefietsen. Mannen lijken als ze de middelbare leeftijd bereiken soms net als vrouwen in de overgang behoorlijk de kluts kwijt te raken. Ze krijgen last van lichamelijke kwalen, zijn in de war en willen plotseling hun hele leven omgooien. Wat is er aan de hand? Is er wellicht sprake van een 'penopauze'?
Penopauze bestaat niet
Endocrinoloog (hormoonspecialist) prof. dr. Nicolaas Schaper van het Maastricht UMC+: "Er is geen wetenschappelijk bewijs voor de penopauze. Inderdaad krijgen heel wat mannen rond hun 50e last van bepaalde klachten, zoals minder zin in seks, depressieve gevoelens, moeheid, spierverlies. Tegelijkertijd is ook bij de meeste mannen het testosterongehalte iets lager. Maar wetenschappelijk is niet aangetoond dat de klachten een gevolg zijn van het verminderde testosteron." Van deze klachten kun je als man last krijgen
Verschillen tussen mannen en vrouwen
Hoewel zo'n 20 procent van de mannen tussen de 45 en 55 jaar last krijgt van echte lichamelijke klachten is 'penopauze' geen goede benaming voor deze periode in een mannenleven. Wat hen overkomt, is niet echt te vergelijken met de vrouwelijke overgang. Meer over de menopauze
Prof. dr. Nicolaas Schaper legt uit: "Bij vrouwen draait het bij de overgang om een afname van het vrouwelijk geslachtshormoon, oestrogeen. Dat zakt van hoog naar zeer laag. Bij mannen treedt zo'n heel sterke afname van het mannelijk geslachtshormoon, testosteron, bij het ouder worden niet op. Gebeurt dit wel, dan is dat meestal door een ziekte waardoor het lichaam veel te weinig testosteron aanmaakt."
Het grote verschil tussen mannen en vrouwen is verder dat de daling van het geslachtshormoon bij mannen heel geleidelijk en haast onopgemerkt verloopt gedurende tientallen jaren – vaak al vanaf hun twintigste levensjaar. Bij vrouwen gebeurt dat in korte tijd, binnen een paar jaar.
Bovendien neemt bij alle vrouwen het oestrogeengehalte sterk af, terwijl een aanzienlijk deel van de mannen rond hun tachtigste nog een testosterongehalte heeft dat lijkt op dat van een jonge vent. Mannen kunnen daardoor tot op hoge leeftijd nog kinderen verwekken, terwijl vrouwen na de overgang per definitie onvruchtbaar zijn. Én het iets lagere testosterongehalte bij mannen is waarschijnlijk een teken van normale veroudering en leidt niet tot klachten. Lees meer over hormonen
Tips bij mannelijke 'overgangsklachten'
Is extra testosteron de oplossing?
